تحقیق های مربوط به مهرماه سال 1392
برای مشاهده لطفا به ادامه ی مطلب مراجعه کنید.
مقاله ی مربوط به دانش آموز محمد رحیمی
به نام خدا
ارسی یکی ازروستاهای اطراف شهر مرنداست که درشرق این شهرواقع است.این روستا تقریبا350خانواربه خود اختصاص داده است وجمعیت ان نیزتقریبا2500نفراست.ازمشاغل این روستا می توان به دام داری*وکشاورزی*ومرغداری*ونانوایی ها*اشاره کرد. توضیح دام داری=دراین روستا حیواناتی چون گاو.گوسفند.اسب و...نگهداری میکنند وبه وسیله ی این حیوانات که منبع تغذیه افراد به شمار می اید زندگی خود را میگذرانند. کشورزی=در این روستا ازگیاهانی مانند گندم.جو.گل افتاب گردان ودرختانی مانند انار.البالو.گیلاس.انجیرو...کاشته می شود که کشاورزان باعث رونق کشاورزی این منطقه شده اند. مرغداری=در این روستا مرغداری وجود دارد که در انجا جوجه ومرغ نگهداری می شود وکسانی که بیکار هستند در انجا کارمیکنند وگوشت وتخم مرغ این روستا از این مرغداری تامین می شود. نانوایی ها=در این روستا جمعا 2 نانوایی1 سنگک پزی و1 یک نان بربری وجود دارد که مردم این روستا نان خود ازنانوایی ها تامین میکنند ودر سفره ی خانه ی خود میگذارند. درباره ی مکان های این روستا مدارس در این روستا مدرسه های زیادی وجود دارد که نوجوانان این روستا چه پسر ودخترمی توانند تا اول دبیرستان درس بخوانند که بسیاری ازدانش اموزان این روستا به مدارس نمونه وتیز هوشان راه پیدا کرده اند. مساجد در این روستا مساجد زیادی وجود دارد که مردم در این مساجد به رازو نیاز با خداوند می پردازند وبزرگترین مسجد این روستا مسجد بزرگ نام دارد که مردم وقتی که در این مسجد مجلسی وجود داشته باشد مانندجشن.عاشورا.عزاداری و...در انجا جمع میشوند وبه یکدیگر کمک میکنند. درباره موقعیت جغرافیایی توضیح=ارسی روستای بزرگی است وبه همین خاطر همسایه های مرزی زیادی دارد که از جمله از انها می توان به روستا هایه قراجه فیض الاه.وانلیجق.گلبان.جامع بزرگ.زنجیره.گزافرو...اشاره کرد. نکته=در کنار ارسی شهر کوچکی به نام کشکسرای وجود دارد که اگر مردم نتوانند نیازهایی مانند خوراک.پوشاک.درمان و..را تامین کنند به این شهر میروند وان نیاز خود را تامین می کنند. مکان های گردشی توضیح=در این روستا مکان های دید نی زیادی وجود دارد که می توان از انها دیدن کرد از جمله این دیدنی ها باغ های زیبا وسرسبزی است که بخشی از روستا را فرا گرفته و همچنین دارای کوهی به نام قره اژدها است که سابقه دیرینه دارد ومردم برای تفریح و گردش به انجا میروند وشامل مکانی به نام بابا دیوانه است که سیدی در انجا خاک شده ومردم به همین خاطر نظر های خود را در انجا می دهند. درباره ی خود روستا توضیح= روستای ارسی دارای سه محله اصلی به نام هایه دیزج اولیاء.قاسملوومحله ی بالا است و درهمه ی کوچه های این روستا آسفالت آمده و اکثر خانه هایه این روستا محکم و ضد زلزله ساخته شده است ومردم این روستا با یکد یگر صمیمی هستند.
مقاله ی مربوط به دانش آموز عباس اسدپور
به نام خدا
روستای ارسی یکی از روستا های تابع شهرستان مرند است .این روستا در کنار جاده ی بین المللی ترکیه قرار دارد .قدمت این روستا به چند صد سال پیش بازمیگردد.از مشاغلی که می توان از آن نام برد که مردم به آن مشغول اند می توان به : کشاورزی/دامداری/رانندگی کامیون وتعدادی هم به نانوایی روی آورده اند. تعداد یا جمعیت افراد در روستای ارسی چیزی بالغ بر 2000 نفر است.
از لحاظ جغرافیایی
از لحاظ جغرافیایی روستای ارسی به چندین روستا مرتبط است.یکی از این روستا ها روستای جامعه بزرگ است.این روستا چسبیده به روستای ارسی است وازلحاظ تعداد جمعیت ووسعت از روستای ارسی کمتر و کوچک تر است .
یکی دیگر از این روستا ها روستای قمیش آغیل استکه فاصله ی آن با روستای ارسی کمی زیاد است وبرای رسیدن به آن باید ار مزارع روستای ارسی عبور کرد و کوه قره اژدها (اژدهای سیاه)را پشت سر گذاشت تا به آن رسید.
یکی دیگر از این روستا هارا شاید بتوان روستای گله بان نامید که فاصله آن هم باروستای ارسی کمی زاد است . روستای گله بان دارای جمعیت و وسعت زادی نسبت به روستای ارسی است.
روستای دیگ روستای قراجه فیض الله است که فاصله آن با روستای ارسی خیلی کم است. از لحظ وسعت این روستا با روستای ارسی برابر است .
توضیح درباره ی دو کوه اژدهای سیاهوسفید
کوه اژدهای سیاه از لحاظ جغرافیایی در روستای ارسی و کوه اژدهای سفید در روستای قمیش آغیل واقع شده اند.سخنان زیاد یا افسانه هایی درباره ی این دو کوه وجود دارد.می گویند:"روزی دو اژدها با هم می جنگیدند. امیر المومنین از آنجا عبور می کردند.این دو آزدها را در حال جنگ با هم دیدندوبه ایشان امر کردند که دست از جنگ بردارند اما آن دو اژدها این سخن را نادیده گرفتند. امام (ع) با شمشیرشان به هر کدام ضربه ای سخت پدید آوردند بطوری که هر کدام به سنگی بزرگ یا کوه تبدیل شدند."میگویند در کوه اژدهای سفید رد شمشیر علی(ع) بر روی سنگی وجود دارد که به آن سنگ (علی داشی) می گویند . خوب این سخنان بیشتر به افسانه می ماند . اما چه فایده ای که عده ای با حکم دولتی کوه اژدهای سیاه را دارند تخریب می کنند و سرمایه ی ملی را از بین می برند.
روستای ارسی طی چندین سال شاهد پیشرفت هایی در خود روستا شده است . یکی از این پیشرفت ها ساختن ساختمان های مقاوم به جای ساختمان های فرسوده است . مردم با استفاده از وام های دولتی دست به ساختن ساختمان های مقاوم کرده اند . حتی در این روستا ساختمان ها دو طبقه هم دیده میشوند که این ساختمان ها نشان از پیشرفت روستای ارسی دارد.
تقریبا تمام کوچه های این روستا آسفالت شده اند و کاشت نهال ها ودرختان هم بر زیبایی این روستا افزوده است
امنیت : امنیت روستای ارسی تا مدتی پیش خوب بود اما امرو زه امنیت آن وضعیت بدی رادارد بطوری که می توا ن آن را با شهر تگزاز آمریکا مقایسه کرد . خوب وقوع چند قتل و کشیدن اسلحه و تیراندازی و دزدی از مردم از مواردی هستند که امنیت این روستا را کاهشداده اند.
مقاله ی مربوط به دانش آموز سینا خلقی
روستا ی کراب
موقعیت:
روستای کراب در فاصله تقریبا"چهل کیلومتری شمال مرند مابین روستاهای گلین قیه در جنوب ، وپیر اسحق در شمال، روستای زال در شرق، دیزج قربان در جنوب غرب آن قرار دارد.
وجه تسمیه:
اضافه مقلوب (آب کر) میباشد که به صورت کراب است.
جمعیت روستا:
این روستا دارای تقریبا" صد خانوار وجمعیتی در حدود هزار نفر میباشد که اکنون بعلت کوچ به شهرهای نزدیک حدود پانصد نفر سکنه دارد.
منابع طبیعی:
این روستا کوهستانی بوده ودارای چندین چشمه آب شیرین که اکثرا" بصورت قنات تقویت شده ودائمی میباشد.مهمترین چشمه آن چشمه آبی است که در قسمت غرب روستا قرار دارد که آب شرب اهالی روستا را تامین میکند وحالاعلاوه بر آن آب لوله کشی شده، آب را ازچاههای عمیق مناطق دورتر به روستا رسانده وبر میزان آن می افزاید.از دیگر چشمه های روستا میتوان به چشمه مختار کهریزی در شرق روستا، چشمه یوخاری کهریزی در شمال، چشمه قمیشلی در شمال، چشمه کیکیک کوری در جنوب، گوی تپه در شمال غرب، شه نبه در شمال وهمچنین چشمه های کولی، آشاغی کهریزی را میتوان نام برد. ازلحاظ اقتصادی همچنین معدن سنگ تزئینی مرغوب کراب در شمال روستا قرار دارد.
مشاغل مردم:
اهالی روستا بیشتر به کشاورزی ودامداری مشغولند وبا توجه به کمی آب کشاورزی کشت بیشتر به صورت دیمی وکمی آبی میباشد. بیشتر محصول آن گندم جو و کمی زرد آلو، سیب وبادام میباشد.
موقعیت اجتماعی:
اهالی روستا در چند دهه اخیر از لحاظ فرهنگی رشد خوبی کرده ومیتوان گفت نسبت به جمعیت ، بیشترین میزان فرهنگی را داشته که در آموزش وپرورش وسایر ارگانهای دولتی، از جمله بانکها ومراکز نظامی و... شاغل میباشند که از جمله از معروفترین این افراد میتوان به آقای باقر امامی نماینده پیشین مردم مرند وحومه شهراشاره کرد.
مقاله ی مربوط به دانش آموز پرهام خدایاری
به نام خدا
پیراسحق موقعیت:روستای پیراسحق در 45 کیلومتری شمال غربی شهرستان مرند ودر بخش مرکزی آن در دهستان هرزندات غربی به مرکزیّت گلین قیه قرار دارد ولی در زمانهای نه چندان دور این روستا از توابع یکانات به مرکزیّت یکانکهریز قرار داشت که شناسنامه های قدیمی این امر را تآیید می کنند. این روستا از سمت شمال به روستای قره بلاغ شهرستان جلفا و از جنوب به روستای ینگجه سادات و ازغرب به چای کسن و از شرق به زال محدود می شود. در سمت شمالی روستا کوه بزرگی به نام ((گونی))که در پایین آن سه تپه ی قرمزرنگ وجود دارد که احتمال وجود منابع آهنی در انها زیاد است ودر بالای این کوه غاری به نام ((بابازاغاسی))وجود دارد که محل زندگی انسان های نخستین بوده است. سوابق:درباره سابقه ی احداث و شکل گیری این روستا اطلاعات دقیقی در دست نیست ولی بنا بر روایات بزرگان قدمت این روستا خیلی زیاد است. اعتقادات مذهبی مردم:اعتقادات مذهبی مردم این روستا بسیار بالا بوده و با وجود مهاجرت بیشتر اهالی به جاهای دیگر در ایام مهمّ مذهبی نظیر عاشورا و اربعین حسینی و نیز روز بیست و یکم رمضان روز شهادت حضرت علی (ع) به انجا رفته و همیشه در مسجد که به تازگی مرمّت شده است ضمن برگزاری مراسم باشکوه عزاداری، در مراسمات احسان و افطاری ،ناهار و افطار را صرف می کنند ضمنا در این مراسم ها تعداد زیادی مهمان از دیگر جاها می آیند. در روستای پیراسحق دو امامزاده بنام های امامزاده پایین و امامزاده بالا وجود دارد که به تازگی توسط خود اهالی بازسازی اصولی شده و آماده ی زیارت برای عموم مردم می باشند.این امامزاده ها قبلا چندین بار توسط افراد سودجو و فرصت طلب تخریب شده بود ولی در بازسازی اخیر طوری درست شده اند که امکان تخریب انها وجود ندارد بطوری که روی قبر امامزاده ها لایه ی بتنی ضخامت خیلی زیاد ریخته اند که از مقاومت بالایی برخوردارمی باشد. مسایل و مشکلات:از انجایی که قریب به اتّفاق اهالی از روستا به شهرستان مرند و دیگر شهرها مهاجرت کرده اند و عده ای کمی درپیراسحق ساکن هستند که به امور دامداری و زنبورداری مشغول می باشند این عده ی کم از نظر مسایل امنیتی در مشکل هستند و دامداران روستاهای همجوار مراتع ارزشمند این روستا را با دام هایشان مورد استفاده قرار می دهند و برخی را تخریب می کنند که این امر دامهای خود روستا را با مشکل کمبود علوفه مواجه می کند. مسئولین محترم شرکت گاز و شرکت آب و فاضلاب روستایی متاسفانه تا به حال همکاری لازم را با اهالی در زمینه گاز رسانی و ابرسانی به روستابعمل نیاورده اند ولی جا دارد در اینجا از همکاری مسئولین شرکت توزیع برق مرند در زمینه ی برقراری دوباره ی جریان برق روستا تقدیر و تشکر گردد. از انجایی که روستا دارای مناظر طبیعی، باغات، ویلاهای جدیدالاحداث و چشمه های طبیعی می باشد در روزهای تعطیل مخصوصا در روز سیزدهم فروردین (روزطبیعت) گردشگران زیادی به انجا می روند و این امر باعث ترافیک و بعضی مشکلات دیگر مثل نزاع و دعوا میشود که چندین بار مشکلاتی را بوجود اورده است و اهالی در رابطه با این مورد چندین بار به مسئولین نیروی انتظامی اطّلاع داده اند که در چنین روزهای امنیت این منطقه را تامین کنند ولی هیچگونه اقدامی تا به حال صورت نگرفته است. از انجایی که جوی اب باغات پایینی از عرض دره می گذرد موقع بارندگی شدید و جاری شدن اب جوی اب همیشه توسط سیل خراب می شود ومسئولین مربوطه علی رغم چندین بار اطلاع هیچگونه اقدامی انجام نداده اند. انتقادات و پیشنهادات:تامین امنیت روستا در روزهای تعطیل مخصوصا روز طبیعت توسسط نیروی انتظامی –همکاری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در تامین وام واحدهای جدید احداثی در این روستا طرح های در حال اجرا:در حال حاضر در اراضی واقع در سمت جنوبی روستا باغات جدیدی احداث شده و می شود که درهمه ی ان ها از ابیاری تحت فشار استفاده شده و در ان ها ویلا های جدیدی ساخته می شود و اقدامات زیادی در زمینه ی آسفالت راه روستا شده است. آداب و رسوم:در ماه اسفند هر شب چهارشنبه جوانان روستا هیزم جمع اوری کرده و اتش روشن می کردند و از روی ان می پریدند ولی در چهارشنبه اخرسال این رسم مفصل تر برپا می شود و در این روز بیشتر مردم قبل از طلوع خورشید به چشمه ها می روند و از روی اب می پریدندو مقداری از اب را در ظرفی برداشته و ان را تا چهارشنبه اخرسال بعد نگه می داشتند و در چهارشنبه ی سال بعد ان اب را در چشمه خالی و دوباره ان را پر می کردند و تا یک سال دیگر نگه می داشتند. در شب عید نوروز برای خواهران و دختران عیدی می بردند که این عمل نوعی صله رحم است که در دین ما بر ان سفارش زیادی شده است و هم چنین در شب چله که یکی از سرد ترین شب های روستا و طولانی ترین شب سال بود برای دختران و خواهران وسایل و پول می فرستادند. و در این روستا اهالی در اخرین روز سال بر سر مزار شهداء و اموات رفته و برای شادی روح ان ها فاتحه فرستاده و نذری می دادند.
مقاله ی مربوط به دانش آموز اسماعیلی
روستای انامق
1-اوضاع تاریخی وجغرافیایی روستا:روستای انامق ازتوابع شهرستان مرند (بخش مرکزی) وجزودهستان میشاب شمالی است این روستا با موقعیت جغرافیایی 23دقیقه و38 درجه عرض جغرافیایی و 41دقیقه و 45 درجه طول جغرافیایی وبه ارتفاع 1590 متر از سطح دریا قرار گرفته است. . روستای انامق ازشمال باروستای ایلات یالقوز آغاج واز جنوب با کوههای میشو(دریان) وازغرب باروستای محبوب آباد واز شرق باروستای کند لج همسایه است.از نظر آب و هوایی جزء مناطق کوهستانی واز نظر نوع چینش روستا جزء روستاهای متمرکز وپای کوهی می باشد وبه دلیل قرار گرفتن در کنا کوه های میشو دارای زمستانی سرد وبرفی و بهاری بارانی وتابستانی معتدل میباشد.نام محلی این روستا (انه مه ) میباشد وبرای تشخیص قدمت تاریخی روستا بایدبه زمانهای خیلی دور بازگشت وتاریخچه آن را از زمان ورود اقوام مختلف به این منطقه مطالعه کرد که در اینجا چون مجال نوشتن تمام اتفاقات وجزئیات مقدور نیست بنابراین به طور کلی به بعضی اتفاقات پرداخته میشود . با توجه به موقعیت سوق الجیشی کوه های میشو وپوشش گیاهی (وجود گیاه سدر که مصارف زیادی داشت) "آب کافی وزمینهای حاصلخیز وچراگاه های مناسب این منطقه مورد توجه دامداران و کشاورزان و سلاطین حکومتی آن زمان بوده است . توضیح بر اینکه از زمانی که یکجانشینی در این مناطق صورت گرفت به دلیل نیاز افراد به چوب درختان برای گرم کردن خانه وپخت وپزوغیره" پوشش گیاهی کوه ها مورد استفاده بی رویه قرار گرفت وتا همین اواخر ادامه داشت والان مقدار کمی ودر جاهای صعب العبوراز آن پوشش گیاهی باقی است. با توجه به اتفاقاتی که در دو منطقه مرند – گونئی و رفت و آمدهایی که در این منطقه صورت میگرفت وجود راه میانبر از کوه های روستای انامق ووجود دو تا دژ(مشکول-الچه مشسی) و یک قلعه (قلعه تختی) که هنوز آثار آن باقی است گواهی است بر مکتوبات ومنقولات تاریخی . نام این مناطق و دو قله کوه که یکی از آن ها از شهرستان مرند (قله قاریاتان) ودیگری از شهرستان شبستر قابل رویت است(قله جهنم درسی)که هر دو قله در کوه های روستای انامق قرار دارد در داستان های حماسی انعکاس یافته است .از قدیم الایام وجود شهر آرواز(کنا جاده ابریشم) در میان مردم انامق وشهر مرند نقل شده است و هنوز اثار آن باقی است که از اولین سکونت گاه هایی است که نشان از یکجا نشین شدن در این منطقه دارد که کمی دورتر از سکونتگاه فعلی روستاست ولی در این روستا واقع شده است. از جمله آثار تاریخی این روستا میتوان به (دلمه) اشاره کرد که در دو مکان وجود دارد .دلمه مکانی است که دل کوه را کنده وآب رودخانه رااز طریق آن به روستا رسانده اند(حدود400متر) ویکی از آنها نیز در داخل روستا قرار دارد واز طریق آن آب ورودی روستا را به زمین های بالادست روستا رسانده اند(حدود120متر) .از مناطق گردشگری وتفریحی روستا میتوان به چای بالایی (یوخاری چای )اشاره کرد که قرار گرفتن درختان باغات به صورت جنگلی در اطراف رودخانه به زیبایی آن می افزاید .خود روستا نیز منظره ای زیبا ودیدنی دارد. ونیز میتوان به آبشار (سوتوکولن)روستا اشاره کرد و همچنین سد انامق نیز از دیگر مکان های تفریحی و دیدنی به شمار می آید که هر ساله پذیرای تعداد زیادی از مسافران به خصوص در روز سیزده به در(روز طبیعت) و فصل بهار میباشد . 2-ساختار اجتماعی روستادر این روستا نیز مانند بیشتر روستا های ایران ملاک قشربندی روستاییان درآمد وثروت"احترام وحیثیت اجتماعی "تحصیلات "اما مهمتر از همه شیوه معیشت خانواده مورد توجه بوده است. روستای انامق طبق سرشماری سال1385دارای حدود 379 خانوار و 1532 جمعیت می باشد که 761 مرد و770 زن هست وبیشتر افراد آن از قشر جوان میباشد و هر سال بر تعداد خانوار های آن افزوده میشود. بیشتر خانواده ها در این روستا از نوع خانواده هسته ای می باشد و بیشتر جوانان بعد از ازدواج برای خود خانه جداگانه ای دارند . میزان مهاجرت در این روستا نسبت به سال های گذشته کاهش چشمگیری یافته است که گسترش امکانات رفاهی از قبیل برق "تلفن "گاز ""راه آسفالت وهمچنین استفاده از تسهیلات ساخت مسکن در دو یا سه سال گذشته وعدم توانایی مالی برای سکونت در شهر از جمله دلایل آن میباشد ولی به دلیل اشتغال زا یی کم در روستا بیشتر جوانان برای اشتغال هر روز صبح برای کار به شهررفته وعصر به روستا بر میگردند .میزان سواد در این روستا به نسبت سالهای گذشته افزایش یافته و ا زنظر موسسات آموزشی دارای یک مدرسه دخترانه تا مقطع تحصیلی سوم راهنمایی و یک مدرسه پسرانه تا مقطع تحصیلی سوم دبیرستان دایر می باشد ولی تعداد دانش آموزان نسبت به سال های گذشته کاهش یافته است . از نظر بهداشت ودرمان این روستا دارای یک خانه بهداشت می باشد که خدمات اولیه بهداشتی را به روستاییان ارائه میکند و هر هفته یک روز از شبکه بهداشت شهر به مشکلات بهداشتی ودرمانی روستاییان رسیدگی میکنند.آب مشروب این روستا از چشمه های کوه های این روستا به وسیله لوله کشی و منبع آب تامین میشود ولی به دلیل کافی نبودن اب قرار است در آینده ای نزدیک آب آشامیدنی آن از طریق چاه عمیق تامین شود .زباله های این روستا نیز به وسیله خود اهالی روستا جمع آوری میشود . از جمله سازمانها وموسسات این روستا میتوان به شورای اسلامی "دهیاری" دو مسجد جامع وچای کنار" پست بانک" ومخابرات اشاره کرد .این روستا شامل چندین مغازه و قهوه خانه وهمچنین دارای یک امامزاده (سید جلال) وچندین آسیاب متروکه میباشد . 3-ساختار اقتصادی روستا اقتصاد روستا وابسته به زمین است .اهالی روستا بیشتر به زراعت"دامداری(گاو-گوسفند-بز)"باغداری(گردو-زردآلو-سیب-آلوچه-آلبالو-گلابی-هلو)"جالیزکاری وصیفی کاری (هندوانه-خربزه-خیار-طالبی-گوجه فرنگی-کدو)"زنبورداری "و قالیبافی(فرش) "اشتغال دارند ولی چند سالی است که داد وستد خشکبار در این روستا رواج یافته اما بیشتر به شکل خصوصی به این صورت که افراد از شهرستان های مختلف اقدام به خرید "گردو"بادام "وغیره کرده ومغز آنها را در خانه خود در آورده و بعد بسته بندی کرده و دوباره برای فروش به شهرستان های مختلف میبرند و از این طریق عده ای نیز مشغول به کار میشوند ..از عوامل تولید میتوان به زمین زراعی اشاره کرد که بیشتر زمین های زراعی در این روستا زیر کشت آبی است .از واحد های اندازه گیری زمین می توان به (بادمان )اشاره کرد و هر بادمان 500متر میباشد و هر 20بادمان یک هکتار میشود. از دیگر عوامل تولید آب است این روستا دارای یک رودخانه دائمی( که از کوه های میشواین روستا سرچشمه میگیرد) و 2 حلقه قنات و5 موتور پمپ ابی و همچنین دارای یک سد(سد انامق) میباشد که قرار بود این سد در بالادست روستا احداث شود ولی به دلیل برخی سیاستها این سد در پایین دست روستا قرار گرفته وزمینهای کمی از این روستا تحت پوشش قرار میدهد.لازم به ذکر است آب این سد از رود خانه خود این روستا تامین میشود.نحوه تقسیم آب در این روستا به این صورت است مثلا کسی که یک ساعت از آب روستا سهم دارد هر 12روز یک بار به صورت دوره ای می تواند سهم خود را بگیرد وآبیاری کند و این 12روز را به چهار قسمت که در زبان محلی چارک میگویند تقسیم کرده اند وبرای هر قسمت اسمی را تعیین کرده اند و هرکس در این چهار قسمت که 3روز میشود سهم خود را می شناسد. روستای انامق از نظر موقعیت ارتباطی با شهر و روستا ها ی مجاور در یک موقعیت مناسبی قرار گرفته است .و فاصله روستا تا شهرمرند تقریبا حدود 7کیلومتر میباشد .ودارای وسایل نقلیه شامل مینی بوس "سواری "تراکتور"کمباین" ووسایل باری میباشد.اهالی روستا از انواع وسایل ارتباط جمعی مانند رادیو" تلویزیون"تلفن"اینترنت"استفاده میکنند.و همچنین دارای یک فروشگاه تعاونی مصرف میباشد. 4-ساختار فرهنگی روستامراسم عید نوروزدر روستای انامق آئین ها و مراسم عید نوروز با ورود به آخرین ماه سال اسفند ماه شروع می شود به طوری که از اواسط اسفند ماه زنان شروع به خانه تکانی می کنند . در روستای انامق درمیان چهار شنبه های آخر سال سه چهار شنبه معروف است که به چهار شنبه آخر سال (آخیر چر شنبه) وبه چهار شنبه قبل از آن(کوله چر شنبه) وبه چهار شنبه ما قبل کوله چرشنبه ،(قره چرشنبه) می گویند . دلیل نامگذاری این چهارشنبه ها بنا به گفته بزرگان وریشسفیدان این است : 1- دلیل نامگذاری قره چرشنبه که دو چهارشنبه مانده به آخر سال است به این دلیل می باشد که در این هفته و روز چون از کوه و صحرا برف ها ذوب می شوند وسیاهی سنگها و خاکها در کوه وبیابان نمایان می شوند به آن قره چرشنبه می گویند .2- ودلیل نامگذاری کوله چرشنبه همان یک چهارشنبه مانده به آخرسال می باشد این است که از این هفته و روز به بعد خرید عید با دقت و تلاش بیشتری شروع می شود و چون یک هفته مانده به چهارشنبه آخراست کوله چرشنبه یعنی چهارشنبه کوچک می گویند. 3- واما آخیرچرشنبه (چهارشنبه آخر) که در میان چهارشنبه ها از اهمیت بیشتری برخوردار است دارای آئین ها و مراسم زیادی می باشد . در چهارشنبه آخرسال همه خانواده قبل از صرف شام (سرشب)آتش روشن می کنند واز بالای آتش می پرند ودر حالیکه می پرند شعر ((آتیل باتیل چرشنبه ،بختیم آچیل چرشنبه، بوئیل ددم اوینده ، گلن ایل اریم اوینده )) را می خوانند . لازم به ذکراست که این مطلب را دخترها می گویند وپسرها فقط به گفتن ((آتیل باتیل چرشنبه ، بختیم آچیل چرشنبه )) می پردازند . بعداز مراسم آتش روشن کردن به صرف شام می روند وبعداز شام پدر خانواده شروع به قاطی کردن آجیل های عید (که دراوایل همان هفته خریداری شده ) می پردازد واز آجیل های قاطی شده به چهار گوشه خانه مقدار کمی می اندازد تا صبح، مادر خانه هنگام نظافت آنرا برداشته وخورده وشاد باشد و سال شیرین را آغاز کند . بعداز این کارها خانواده هایی که عروس تازه نامزد کرده دارند وسایلی را بعنوان چرشنبه (چرشنبه لیخ) به خانه عروس می برند که این وسایل عبارتند از لباس و کفش ، طلا یا هر وسایل زنانه و کمی هم از غذای همان شام آخیرچرشنبه ومقداری آجیل قاطی شده .واما درآخرین روز ازسال همه اهالی درعصر همان روز به سراغ اموات خود می روند وهر خانواده ای یک قوطی خرما یا بیسکویت ویا کیک و حلوای محلی می آورند و همه راباهم در یک جا جمع می کنند . اهالی روستا وقتی در قبرستان کنار هم جمع می شوند ، قاری قرآن شروع به خواندن قران می کند وبعد ازاتمام قرایت قران فاتحه به تمامی اموات فرستاده می شود . وبعداز آن تمامی وسایلی که توسط اهالی آورده شده (خرما،حلوا،بیسکویت،کیک) بین تمامی افراد حضور در قبرستان پخش می شود وبعداز اتمام پخش ، فاتحه ای به اموات کسانی که این وسا یل را آورده اند می فرستند . بعداز برگشتن از قبرستان در خانه منتظر می شوند تا موعد شام برسد . بعداز صرف شام ، پسر خانواده شروع به پخش کردن عیدی بین عمه ها – دخترها ی ازدواج کرده خانواده می کند . لازم به ذکر است که عیدی عروس های تازه عقد کرده(نامزد) را دختر های خانه می برند . در آن شب چیزهایی که بعنوان عیدی می برند مانند چهارشنبه آخر سال می باشد که عبارتند از : آجیل – کمی از غذای آخرسال – واشیائی بعنوان کادو که می تواند لوازم خانگی یا پوشاک باشد .اخرین شب سال مصادف است با آئین (شال سالاَ ماخ) ، که این آئین خاص پسرها می باشد . پسرها یک کیسه یا شال را به داخل خانه همسایه ها و همه اهالی می اندازند و با تکان دادن آن خواستار عیدی می شوند وصاحب خانه بعنوان عیدی در داخل کیسه پول یا آجیل و تخم مرغ رنگ شده وغیره می گذارند . در روستای انامق در همان شب آخر سال پسرهای نوجوان تک به تک در خانه ها را می زنند و با گفتن (( بایراملیغیز مبارک)) خواستار گرفتن عیدی می شوند و صاحب خانه به آنها پول یا تخم مرغ رنگ شده ویا جوراب عیدی می دهد وکاراین پسرها تا طلوع آفتاب ادامه می یابد و اگر بعد از طلوع آفتاب به در منزل کسی بروند صاحب خانه تمامی عیدی هایی که جمع کرده می گیرد و خودش یک عیدی می دهد . اولین روز از سال جدید وقتی شروع می شود که هنگام صبح پدر خانواده پولی بعنوان عیدی به تمامی اعضای خانواده می دهد واعتقاد براین است که اولین پولی که در روز اول سال گرفته می شود اگر دست شخص عیدی دهنده سبک باشد سال خوبی از نظر اقصادی برای وی خواهد بود واگر دست شخص عیدی دهنده سنگین باشد از نظر اقتصادی شخص عید گیرنده سال خوبی نخواهد داشت – باشروع شدن اولین روزها ازسال جدید، برای تبریک سال نو، کوچکترها به خانه بزرگان خانواده هایشان می روند وبعد بززگترها به خانه کوچکترها به عید دیدنی می روند و این عید دیدنی ها تا روز سیزدهم فروردین ادامه می یابد . مراسم عزاداری امام حسین(ع) همچنان که گفته شد روستای انامق از طرف غرب با روستای محبوب آباد همسایه است واین دو روستا در ماه محرم برای سرور و سالار شهیدان امام حسین (ع) مراسم عزاداری مشترکی اجرا میکنند . لازم است مختصری از ورود اسلام به این منطقه توضیح داده و سپس به قدمت مراسمات عزاداری حسینی و زمان وعلت این عزاداریها در این دو روستا به اصطلاح خواهر(محبوب آباد) و برادر یعنی (انامق) بپردازیم. به روایت تاریخ ، فتح آذربایجان به دست اعراب به جنگهای سالهای (18 تا 22 ه ق) بر می گردد که آذربایجان تحت خلافت عربی اسلامی قرار گرفت وبه شهر های آذربایجان فرامانروایانی از طرف اعراب فرستاده شدند. در مورد فرمانروایانی که به مرند فرستاده شده دو دیدگاه وجود دارد :1- با توجه به اینکه فتح بلاد آذربایجان درزمان خلیفه دوم عمر ابن خطاب به وقوع پیوست کلیه فرمانروایانی که به شهرهای آذربایجان فرستاده شدند مذهبشان سنی بودند . اما برای منطقه مرند و نخجوان یک فرانروای مسلمان(شیعه مذهب)از روی ناچاری فرستادندو فرمانروای شیعه مذهب مردم را با وصیا ت٬ شجاعت ، عدالت و جوانمردیهای مولای خود حضرت علی (ع) آشنا نمود ومردم این منطقه را شیفته ی اهل بیت عصمت و طهارت کرده ومردم این منطقه را مسلمان شیعه مذهب به بار آورد ، ومذهب مردمان این منطقه از ابتدای ورود اسلام شیعه مذهب بوده و هست . 2- دیدگاه دوم در مورد مرند این است چون در زمان فتح آذربایجان مقاومتی از طرف مردم این منطقه صورت نمی گیرد فاتحان عرب ضرورتی نمی بینند که فرمانروایی به این منطقه بفرستند . اما زمانیکه حضرت علی (ع) به خلافت می رسد در سال (36 ه ق) نمایند ه ای به نام (قیس بن سعید بن عباده ) به فرمانروایی مرند و نخجوان می فرستند و درنتیجه ی وجود نماینده ی حضرت علی (ع) در میان اهالی این منطقه٬ مردم بیشتر با امام اول خویش آشنا شده ومذهب تشیع را از ابتدای ورود اسلام پذیرفته واز اول شیعه مذهب بوده وهستند .همچنین نماینده ای در سال(40ه ق) از طرف امام حسین (ع) به نام عبداله بن مروان به فرمانروایی این منطقه (مرند و نخجوان) منصوب می شود و مردم بیش از پیش با اهل بیت عصمت و طهارت آشنا شدند . از جمله افرادی که همزمان با اهالی منطقه مرند مسلمانی را قبول نموده و مذهب تشیع را پذیرفته بودند مشکول بابا و همسر و فرزندانش (آی بابا و انامک) بودند . قبر بابا مشکول هم اکنون در قله کوهی که اسمش را از وی به عاریت گرفته است به نام کوه بابا مشکول قرار دارد که به عنوان دژ نیزاستفاده می شده. اسم اصلی وی بابا بوده بنا به گفته ریشسفیدان و گذشتگان طایفه بابا پس از مسلمان شدن به سپاهیان حضرت علی (ع) می پیوندند ودرسپاه علی (ع) مسئولیت پرکردن مشگهای آب سپاهیان و رساندن آب به آنها را برعهده می گیرد وپس از بر گشتن از سپاه حضرت علی (ع) به وطن لقب مشکول بابا به خود می گیرد ونامش در طول تاریخ در زبانها و کتابها باقی می ماند .باتوجه به اینکه یک فرد آگاه ودنیا دیده بود برای اینکه خود و فرزندانش ازگزند دشمنان در امان بمانند و خانواده خود را از محل زندگی قبلی خود که درست در کنار جاده ابریشم (یئینجه) انامق که بیشتر اوقات مورد تاخت و تاز دشمنان و دزدان قرار می گرفت به محل سوق الجیشی که از دیدگاه رهگذران و دشمنان پنهان بود به محل فعلی این دو روستا نقل و مکان میکنندبرای اینکه محل زندگیشان از امنیت بیشتری برخوردار باشند پسر و نوه های پسریش رادر محل روستای انامق اسکان می دهد ، ودخترش ونوه های دخترش از جمله آقا بابا در محل (روبروی مسجد فعلی محبوب آباد) اسکان می دهد و خود مشکول بابا هم در سر قله کوه بابا مشکول مستقر می شود چون تنها محلی بود که اطراف منطقه این دوروستا کلاً از هر جهت تحت نظر قرار می گیرد به این دلیل به این دو روستا آی بابا (ماه بابا) و انامق(انامک) خواهر و برادر گفته اند . لازم به توضیح است دراثر گذشت زمان نامهای اصلی این دو روستا در حالت نوشتاری از (آی بابا به ماه بابا و محبوب آباد ) و(انامک به انه مه وانامق ) تغییر نام داده است . رفتن مشکول بابا و فرزندانش انامک ونوه اش آقا بابا برای بیعت وکمک به امام حسین (ع) بنا به روایت گذشتگان واسناد تاریخی موقعی بود که امام حسین (ع) از مدینه به طرف مکه وکوفه حرکت کرد و بلاد شیعه نشین را برای بیعت وکمک به طرف خود دعوت نمود چون مردم منطقه مرند شیعه مذهب بودند به این منطقه هم دعوت رسیده بود ، با توجه به طولانی بودن مسیر مردم با امکاناتی که داشتند آماده حرکت میشوند حتی ازقدیم سینه به سینه نقل شده است بعضی از افراد اسب نداشتند سوار برگاوهایشان شده و به طرف عراق حرکت می کنند اما متاسفانه زمانی که به نزدیکی کوفه می رسند با یک مصیبت بزرگ وناگوار مواجه میشوند وآن مصیبت ناگوار شهاد ت امام حسین (ع) و یاران امام بود ،در نتیجه مزار امام و شهدای کربلا را زیارت نموده و با حالت اندوه و عزا با پرچمهای سیاه برمی گردند و ومردم منطقه را با آرمانها واهداف شهادت امامشان آشنا می کنند واز آن زمان همه ساله در ماه محرم برای امامشان مراسم عزا می گیرند . اما به نظر می آید بابا مشکول و فرزندان وقومش متاثر از دیگران وارد وطنشان می شوند وسه تا پرچم سیاه را درمحلهای : 1- قله کوه بابا مشکول که بعداً بنا به وصیت بابا وی را در انجا دفن کردند٬ نصب نمودند 2- و دومین پرچم سیاه متبرک را در میدان زیوه روستای انامق که بعداًپسر بابا مشکول را زیر این علم دفن نمودند نصب کردند ، 3- سومین پرچم سیاه متبرک را در ماه بابا که بعداً نوه ی بابا مشکول را زیر این علم دفن کردند نصب نمودند لازم به توضیح است قبر بابا مشکول به علت واقع شدن در قله کوه هنوز هم به شکل اولی باقی مانده است واز هر دو روستا قابل رویت است. اما قبرهای انامک وآقا بابا در اثر سیل وبلا یای طبیعی از بین رفته اند اما محل این پرچمهای حسینی پا برجا مانده اند و اهالی هر دو روستا برای این سه تا علم متبرک نذوراتی میکنند. ایجاد رسم عزای خاص حسینی ما بین این دو روستای خواهر و برادر در محرم هر سال برای اینکه مصیبت امام حسین (ع)و یاران او وراه و رسم امام در مبارزه با ظلم و فساد از ذهنها پاک نشود ، گفتیم علمهای متبرک سیاه عزا را درسه نقطه نصب نمودند ، وعلاوه بر این عزاداری مشترکی را درمیان این دو روستا ایجاد نمودند ، واین رسم عزاداری از آن زمان تا کنون به همت اهالی دو روستا پا برجا مانده و انشاالله پابرجا خواهد ماند .رسم عزاداری حضرت امام حسین (ع) بدین شرح می باشد پس از سپری شدن عید قربان در محل میدان هردو روستا مراسم دسته عزای شاه حسین و وای حسین توسط جوانان هر دو روستا شروع می شود، و هرچه به ماه محرم نزدیکتر می شود این مراسمات رونق بیشتری بر خود می گیرد هنگام رسیدن ماه محرم زنان هردو روستا باکمک سایر اعضای خانواده یک خانه تکانی عزای حسینی انجام می دادند چون برای دادن احسان حسینی در هر خانه در هردو روستا در روز هشتم محرم (در روستای ماه بابا) و در روزنهم محرم (درروستای انه مه)آماده می شوند . اجرای مراسم بدین شرح می باشد: کل آقایان اهالی روستای انامق به اتفاق دسته های سینه زنی وشاه حسین و وای حسین در روز هشتم محرم هرسال برای گرفتن عزای حسینی وارد روستا ی محبوب آباد می شوند و در ورودی روستا از طرف اهالی میزبان و دسته های عزاداری میزبان مورد استقبال قرار می گیرند ، ابتدا دسته شاه حسین و وای حسین روستای میهمان با استقبال ازدسته ی میزبان به طرف میدان روستا حرکت می کنند ، وسپس دسته ی سینه زنی روستای میزبان برای پیشواز دسته ی سینه زنی میهمان روبروی هم قرار می گیرند و ریشسفیدان و روحانی هر دو روستا در جلوی دسته ی عزاداری می ایستند و پس از سلام گفتن وخوش آمد گوئی ، دستجات سینه زنی با هم دیگر وارد میدان روستای میهمان می شوند پس از سینه زنی٬ نوحه خوانی ، مراسم سینه زنی به پایان می رسد و عزاداران حسینی در مسجد جامع روستا جمع می شوند روحانی روستای میهمان برای موعظه و سخنرانی و ذکر مصائب امام حسین (ع) و یارانش بالای منبر می رود ، و پس از پایان مراسم هر کدام از اهالی روستا آماده پذیرایی از میهمانان حسینی برای صرف ناهاردر خانه های خود میشوند. و این عمل درست در روز نهم ماه محرم (تاسوعا) در روستای انامق تکرار می شود(لازم به ذکر است که علاوه بر اهالی این دو روستا ٬میهمانان دیگری نیز از روستاهای مجاور وشهر مرند نیز در این مراسم شرکت میکنند) ودر روز دهم ماه محرم (عاشورا) اهالی خود هر روستا در محل روستای خود عزاداری و شبیه خوانی می کنند ،در گذشته نه چندان دور در روز یازده محرم دسته جات سینه زنی هردو روستا به اتفاق هم به کنار قبر بابا مشکول می رفتند و در کنار علم سیاه حسینی بابا مشکول به سینه زنی و عزاداری می پرداختند .تا با این عمل خویش وفاداریشان را به راه ورسم امامشان امام حسین (ع) که بابا مشکول در حفظ آن به فرزندانش توصیه کرده بود اعلام نمایند .
مقاله ی مربوط به دانش آموز حسین خبیرنیا
روستای هرزند جدید روستای هرزند در دهستان هرزندات خاوری از بخش مرکز شهرستان مرند، یکی از جالب ترین و دیدنی ترین قلعه های تاریخی آذربایجان را در خود جای داده است.در این دهستان دو روستا به نام های هرزند جدید و هرزند عتیق وجود دارد. روستای هرزند جدید در شمال شهر مرند بین شهرهای مرند، زنوز، جلفا و دهستان دیزمار باختری واقع شده و فاصله اش تا مرند 32 کیلومتر است. در مورد وجه تسمیه هرزند جدید و عتیق در کتاب های تاریخی و منابع تحقیقی، چنین اظهار نظر شده است:«کهن هرزند یا هرزند عتیق یا (داش هرزن) قریه ای است که بر کمره آفتابگیر کوهی در محال هرزندات بین علمدار و مرند واقع شده است و راهی سخت و کوهستانی در قدیم داشت که مسافرت به آن جز با اسب و الاغ و با پای پیاده میسر نبود، این قریه رو به ویرانی رفته و اکنون جز خانواری چند در آن باقی نمانده است و غالب ساکنین آن به قرا مجاور و مخصوصا به قریه جدید البنایی بنام (گلن قیه) یا (تخته سنگ فروآینده) مهاجرت نموده اند. اهالی قریه کهن هرزن و گلن قیه بیش تر زراعت پیشه اند و به لهجه مخصوصی سخن می گویند که به قول خود آنان (گوورزانی لو) و بنا به معروف زبان هرزندی نامیده می شود. این لهجه به تلاتی بسیار نزدیک است و فقط اختلاف مختصری میان آن ها موجود می باشد. درباره لفظ هرزن سخنان زیادی گفته اند، پاره ای تصور نموده اند که صحیح آن هرزند، به معنی «سرزمین پر آب» می باشد. چرا که «هرز» به معنی آب فراوانی که بلااستفاده بماند و «اند» یکی از ادوات مکانی می باشد،همان طور که در نام های نهند، اوند، سهند و نظایر آن ها دیده می شود.» این نظر پذیرفتنی نیست چه در متن سند ترک دعوانی که میان فرزندان خواجه رشیدالدین فضل اله همدانی و کدخدایان هرزن در خصوص دو دانگ از اراضی و مزارع منطقه در سلخ ماه ربیع الثانی سال هفتصد و نود و یک هجری (791 هـ. ق) به رشته تحریر در آمده نام هرزن عتیق به صورت «کین هرز» و «هرزن قدیم» ذکر شده است. جمعی گمان می کنند تلفظ محلی هرزن (به ضم هـ) صحیح و به معنی سرزمین آفتابگیر است. چرا که در لهجه های آذری حرف (خ) غالبا به (ه) مبدل می شود و هر به معنی (خور) یعنی آفتاب می باشد در صورتی که در لهجه هرزنی آفتاب را (روژ) می کویند نه (هر). عده ای دیگری نیز معقدند که هرزن و ارزین هر دو یک کلمه و به یک معنی و اسم، منسوب کلمه (ارس) می باشد. منتهی در نتیجه مرور زمان و کثرت تلفظ به همین صورت در آمده است. اما این حدس و توجیه نیز درست به نظر نمی رسد چرا که در اکثر نقاط آذربایجان با روستاهایی به نام های (هرزن، ارزنق، هرسین، مرسین، هرسی) برخورد می شود که نه در ارسباران واقع شده اند و نه با رود ارس ارتباطی می توانند داشته باشند. زبان مردم منطقه هرزندات در حال حاضر ترکی آذری است، اما به زبان تاتی نیز گفتگو می کنند که باقیمانده و تحول یافته زبان مادی و دارای ریشه آریایی بوده که مورخین و سیاحان و جغرافی نویسان اسلامی و عرب آن را فارسی (ایرانی) و فهلوی و آذری خوانده اند. بقایای زبان تاتی در روستاهای بسیار کهن آذربایجان در گلن قیه، کرینگان، مردانقم، هرزند جدید و عتیق و در خلخال در روستاهای شال، دورو و خمس هنوز هم وجود دارد. وجود بقایای زبان دیرین و کهن تاتی دلیلی بر تاریخی بودن روستاهای هرزند بوده و به تمام آثار و بقایای تاریخی این منطقه حیثیت تاریخی می بخشد. یکی از آثار تاریخی و کهن دهستان هرزندات، قلعه با ارزش و مهم سن سارود است که در شش کیلومتری کاروانسرای تیموری معروف به «آیراندایبی» که خود در 26 کیلومتری شمال مرند است بر روی پشته سنگی مرتفع بین دو بازوی رودخانه واقع است. این قلعه در جنوب روستا و در میان باغات بر بلندی بنا شده است. قلعه سن سارود بقایای قلعه ای متعلق به دوران قرون وسطای می باشد که گویا در قرن های 13 و 14 میلادی (قرن هفتم و هشتم هجری) بنا شده است. اما در قسمت خاوری آن تخته سنگ های بزرگی قرار دارد که نشانه بناهای قدیم تری است که قدمت آن شاید به دوران های کهن تاریخی برسد. امتداد حصارهای دفاعی هنوز از سطح زمین نمایان است. به علاوه قسمت هایی از دیوار تا ارتفاع زیادی پابرجا می باشد و آثار برج های نیم استوانه ای پیش آمده، در آن حصار دیده می شود. در محوطه داخلی قلعه، پی و اساس چند اطاق که در جوار هم و عمود بر یکدیگر بوده اند کاملا نمایان است. تمام دیوارهای قلعه سن سارود از سنگ لاشه و ملاط گل و آهک ساخته شده که به آن ساروج گویند. در جنوب قلعه قبرستان قدیمی اسلامی و بقایایی از پی های ساختمانی قرار دارد که به«پیرحسن» معروف است. ظاهرا این مکان گوشه عزلت زاهد مسلمانی بوده است که امام زاده حسن در مجاورت آن مدفون است. به نظر می رسد که قلعه سن ساورد مامن طایفه ای اسلامی یا مسکن یکی از اشراف ارمنی بوده باشد. زیرا این قلعه تقریبا در مرز خاوری ارمنستان واقع شده است. در جنوب خاوری قلعه سن سارود اثرات و جای پاهایی وجود دارد که می توان گفت با توجه به این که در قدیم با حفر و کندن علائمی جهت رویت و رصد ستارگان استفاده می کردند با توجه به آن مسایل می توان گفت که این علایم هم برای همان منظور ساخته و کنده شده باشد و دایره البروج ستارگان را با چنین نشانه هایی می توانستد ترسیم کنند. تعدادی از اهالی دهستان هرزندات نظربه شدت تعصب و علاقه به خاندان امامت و ولایت در بسیاری از آثار تاریخی و کهن باستانی، نشانه هایی از مقام والای امامت را تجسم و تصور کرده و روایت ها و داستانهای مذهبی گوناگونی را در اذهان خود خلق نموده اند که این روایتها را اهالی محل با آب و تاب نقل مجالس و محافل ساخته اند. از جمله اعتقاد دارند که قلعه سن سارود توسط حضرت علی (ع) فتح شده است باید گفت که این موضوع در هیچ یک از منابع تاریخی ذکر نشده است و هرگز حضرت علی (ع) به آذربایجان سفر نکرده اند تا قلعه سن سارود را نیز تصرف نمایند. به علاوه فتح آذربایجان ثبت و توسط مسلمین در زمان خلافت خلیفه دوم انجام گرفته و تمام جرئیات این فتوحیات ثبت و ضبط شده است و هرگز نامی از حضرت علی (ع) در فتح قلعه سن سارود نیامده است. آثار و علائم نشان می دهد که قلعه سن سارود مربوط به قرون اولیه اسلامی است و معماری آن نیز مطابق با شبیه معماری دوره اسلامی می باشد و آن، از کچ کاری های داخل قلعه که در اثر کنده کاری ها نمایان شده کاملا مشهور است مقاله ی مربوط به دانش آموز قاسم حسین پورجهان امروز، جهانی است که به تکثر ارزشها دچار شده است، جهانی چند پاره و جهانی با شیوه های متعدد زندگی، که تعریف واحدی از ارزش وجود ندارد. جهانی که به قول "سارتر" ارزشها مقدم بر ما نیستند و متاخر بر ما هستند. بدین معنا که رفتار ما وقتی ارزشی می شود که با یک ارزش منطقی منطبق باشد و نه رفتارما هنگامی ارزشی می شود که خودمان راوی ومقلد آن باشیم، به زبان دیگر،ارزش هامحصول رفتار ما هستند و نه مقدم بر رفتار و شخصیت ما. ما درجهانی قرار داریم که تعریف واحد از ارزشها و تعریف واحد از خوبی و تعریف مورد اتفاق از بدی وجود خارجی ندارد و ارزش ها دچار نوعی تحول و چند پارگی شده است. نتیجه این چند پارگی نوعی از تفاهم و نسبیت است و در واقع ما در جزیره هایی زندگی می کنیم که با زنجیره داده ها به هم وصل شدهاند. ما در جهانی زندگی میکنیم که منش های متعدد زندگی وجود دارد.نتیجه فلسفی و نظری وجود این منش های گوناگون این است که جهان، جهانی است با ارزشهای نسبی و با تعاریف محلی و ملی. یعنی اگر شما در جهانی زندگی کردید که هر کسی برای خودش یک نظام نامه ارزشی داشت و به آن معتقد و پایبند بود، پس در جهانی زندگی می کنید که ارزش های متفاوت وجود دارد. این ارزش ها نهادینه شده و مردم هر منطقه ای بر اساس این ارزشها زندگی می کنند. بنا بر این یک ارزش واحد یا معیار سراسری، یا منش واحدی که هویت ذاتی همه انسان ها را تعریف کند و مورد اتفاق هم باشد وجود ندارد.جهان امروز، جهان چند پاره گی ارزشهااست. در دنیای جزیره های ارزشی بومی و محلی، معیار واحد اخلاقی وجود ندارد. در این جهان نو، شبکه ای ظاهری برای انسان ها حق انتخاب قائل می شود و مکاتب گوناگون، ارزش های متفاوت را تبلیغ و ارائه می کنند . ویژگی دیگر جهان نو که نتیجه آن بحران هویت است، رشد بسیار گسترده ی رسانه های جمعی و بروز و ظهور یک اصطلاح مهم به نام "تکنولوژی اطلاعات " است. جهان امروز قدرت را بر اساس تکنو لوژی اطلاعات تولید می کند، امروز تولید ثروت بر اساس قدرت نرم ، دیپلماسی ورسانه وفناوری اطلاعات تولید می شود. تفاوت های طبیعی، منشاء کارکردها و کنش های انسانی متفاوت در برابر حوادث می شوند و متقابلا واکنش های متفاوتی را در افراد دیگر بر می انگیزند. با مشاهده همین تفاوت ها در واکنش ها است که مفهوم غیرت و هویت فردی یا جمعی شکل می گیرد. به طوری که می توان گفت اگر افراد در ارتباط و مواجهه با یکدیگر قرار نمی گرفتند و اگر کنش های انسانی افراد و واکنش دیگران نسبت به حضورونوع عمل افراد و گروه ها متفاوت نمی بود تفاوت ها محسوس نمی شدند و از سوی افراد درک نمی گردیدند هویت نیزشکل نمی گرفت. بنابراین کنش اجتماعی را باید نقطه عزیمت و محور فرآیندی دانست که به تشکیل هویت می انجامد. به عبارت بهتر تفاوت کنش های انسانی است که موجب بروز تفاوت ها و هویت ها می شود. افراد از جنسیت های مختلف یا متعلق به اقوام و نژادها و فرهنگ های گوناگون و یا دارای مهارت های متفاوت ، در مواجهه و ارتباط با یکدیگر و یا در جریان انجام کنش های مختلف اجتماعی از طریق نوع زبان و گویشی که به کار می گیرند و سلوک و آداب و اخلاقیات و ارزش های جمعی که بروز می دهند، نوع و فعالیت و کار مولد و یا نحوه رویارویی با وقایع مهم حیاتی نظیر تولد، بلوغ، ازدواج و رابطه جنسی، تولید مثل، کهنسالی و مرگ، به تفاوت های طبیعی و یا اکتسابی اولیه میان خود پی می برند و بدین وسیله هر فرد در مقایسه با دیگری احراز هویت می نمایند. «هویت ها» بعد از آن که پدید آمدند، ارتباط آنها بدلیل عوامل مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی اقتصادی ، با کنش های به وجود آورنده اولیه شان قطع می شود و از متغیر تابع به متغیر مستقل تغییر وضع می دهند. تا آنجا که کنش های اجتماعی افراد و گروه ها، تابع نوع هویت آنها می شود. این در حالی است که تفاوت ها و هویت های مبتنی بر آنها زیر تاثیر نحوه توزیع انواع قدرت، نظام ارزش های مسلط و سنت های حاکم، بارهای ارزشی و حقوقی ویژه ای پیدا کرده اند که در اصل وجود نداشتند. آنگاه همین بار ارزشی و حقوقی تحمیل شده بر هویت ها است که منشاء تفاوت ها نابرابری های کاذب و کنش های انسانی متفاوت و بیشتر متضاد و سرانجام و بروز درگیری و کشمکش میان هویت های گوناگون می گردد و در نتیجه سازگاری و همکاری مسالمت آمیز و خلاق میان آنها دشوار و یا ناممکن می شود. دلیل این اتفاق آن است که در آغاز هویت تابعی است از کنش های انسانی افراد و گروه ها در عرصه کار و تعامل های اجتماعی و فرهنگی، اما با گذشت زمان رابطه مزبور معکوس می شود و کنش انسانی افراد از هویت فردی و گروهی شان تبعیت می کند. نوع همکاری و مناسبات میان افراد و گروه ها به میزان اشتراک و تفاوت در هدف ها، روش ها و نظام ارزش هایی که در عرصه عمل جمعی، درون خانواده، جامعه مدنی، عرصه عمومی و یا جامعه سیاسی دنبال می نمایند بستگی دارد . آنهایی که هدف ها و روش های واحد و مشابهی دارند، در یکی از دو مولفه اصلی شکل دهنده به هویت شریک اند و در یک صف جای می گیرند. مولفه دوم تشکیل دهنده هویت، سنت فکری فلسفی اخلاقی دینی است که هدف ها و روش ها و ارزش های ناظر بر کنش انسانی جمع را تغذیه می کند و مشروعیت می بخشد. کنش های اجتماعی هدف مند و معطوف به خیر عموم، متضمن حل تضادهایی است که از یک سو میان منافع کوتاه مدت و شخصی و مصالح جمعی و از سوی دیگر عدم توازن میان دشواری و پرهزینه بودن غلبه بر موانع و علایق محافظه کارانه شخص پدید می آیند. انجام این مهم مستلزم پایبندی و عمل به ارزش هایی است که کوشش و صرف هزینه و تحمل سختی در راه هدف را توجیه کند و انگیزه های فعالیت جمعی و علاقه به سرنوشت دیگران و بردباری و پایداری، فداکاری و وفاداری به ارزش های اخلاقی، امانت داری، عدالت خواهی و همدردی انسانی را در افراد تقویت کند. اینکه چرا باید ارزش های اخلاقی پایه کنش های انسانی در عرصه عمومی و در پیگیری سیاست های رهایی بخش، متکی بر یک سنت فکری فلسفی یا دینی باشد و به وسیله آن توجیه عقلی و هستی شناختی شود، نکته ای است که در تجربه به اثبات رسیده است. لذا اگر پایبندی و عمل به ارزش های مزبور پشتوانه ای در نظام هستی شناختی و عقلانیت جمع نداشته باشند، تضمینی وجود ندارد که به هنگام رویارویی با ارزشهای سازش ناپذیر و شرایط دشوار و پرهزینه و با بروز تعارض میان منافع شخصی فوری و منافع جمعی تعهد به آنها توسط فرد یا جمع ادامه یابد. این معنی به هنگام بحث مدیریت در عرصه عمومی اهمیت بیشتری پیدا می کند. آنجا که انواعی از گروه بندی های صنفی حضور دارند و با یکدیگر به تعامل و همکاری یا تقابل و نزاع می پردازند. در این عرصه، شاهد شکل گیری پی درپی سازمان ها و تشکل های صنفی و مدنی و ائتلاف های بزرگتر و سپس گسست و فروپاشی یا بروز تحول در مناسبات میان آنها هستیم. یک مسئله بحث انگیز و دشوار در مناسبات میان گروه های مختلف، دستیابی به ملاک های عقلانی پایه همبستگی و تعامل و همکاری یا برعکس، رقابت، تقابل و یا ستیز در سپهر همگانی است. در رویکرد به این مسئله دو نقطه عزیمت متفاوت قابل بررسی اند: اول عزیمت از پایه «هویت» گروهی است که در حال حاضر بیشتر رواج دارد. انواع تشکل ها و سازمان ها با هویت های معینی در عرصه تعامل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حاضر می شوند و بیشتر اوقات از طریق «هویت»ها، یکدیگر را شناسایی و نسبت خود با «دیگران» را تعیین و تعریف می کنند. «هویت» تعیین کننده مرز میان منافع است. این در حالی است که «هویت»ها معمولا به صورت معجونی از عناصر فکری و فرهنگی، حساسیت های سیاسی، علایق اقتصادی اجتماعی و نهادها و سمبل های اساطیری و در ترکیب با عناصری از سنت و اندیشه های مدرن و پیش داوری ها و برداشت های ذهنی از یکدیگرعمل می کنند. با گذشت زمان بر پیچیدگی و تفصیل یافتگی هویت های گروهی و قومی افزوده می شود و نه تنها ارزشها که بسیاری امور جزئی را نیز شامل می شود، وضعیتی که هم آشنایی و فهم روشن و متقابل آنها را دشوار می کند و هم امکان رسیدن به همدلی و توافق و همکاری و همبستگی میان آنها را به شدت ضعیف می سازد. بالاتر از آن وقتی هویت نقطه عزیمت افراد در رویکرد مدیریتی باشد، چون تصمیم گیری و تعیین هدف و خط مشی بدون میانجی گری هویت فکری و تاریخی انجام نمی گیرد مباحثات و چالش های پایان ناپذیری بر سر تفسیر و تاویل عناصر متشکله هویت و هسته های سخت آن در می گیرد . در چنین وضعیتی عمده نیروی افراد و گروه ها صرف این نوع کشمکش ها و مجادلات کلامی و ذهنی می شود و چون در این زمینه ملاک عینی و تجربی یا اصول بدیهی و مسلم اولیه برای داوری و صدور حکم قطعی وجود ندارد، اختلاف به صورت مزمن درآمده، مانع ایجاد هر نوع همبستگی پایدار و اثر بخش می شود. اضافه بر آن که هر نوع همبستگی و ائتلافی که بر این پایه شکل می گیرد، به این خاطر که اجماع بر سر یک تفسیر واحد از مبانی هویت ناممکن است، شکننده بوده در برخورد با چالش های فکری و سیاسی و عملی و بروز اختلاف نظر میان افراد و گروه ها، دچار انشقاق و انشعاب های مکرر می شوند. دوم عزیمت از کنش اجتماعی هدفمند رهایی بخش در عرصه عمومی افراد و گروه های اجتماعی فعال در عرصه عمومی است که در توضیح و معرفی هدف های خود دشواری چندانی ندارند. به شرطی که از بیان مفاهیم کلی و چند پهلو اجتناب کنند وبه معرفی تغییرات عینی و ساختاری و هدف های ملموس و مشخصی که قرار است دنبال شده و تحقق یابند، بپردازند. این نوع هدف ها لازم نیست بسیار جزیی باشند. هدف های فراگیر هم اگر به صورت عینی و آزمون پذیر بیان شوند، پایه محکمی برای بررسی و نقد عقلانی تجربی و گفت وگو برای رسیدن به اجماع به شمار می روند. امروزه ما در جامعه شبکه ای زندگی می کنیم،در جامعه شبکه ای دیگر وقت این را نداریم که معطل شویم، تا بخواهیم تحول و تغییر قبلی را بفهمیم و تحلیل کنیم،رخداد بعدی حادث شده واین روند همچنان ادامه دارد. در جامعه شبکه ای ، ما در جایی به سر میبریم که فرهنگ ساخته می شود و معیارها در آن طراحی و تولید میشوند. در این جامعه، تکنولوژی اطلاعات عامل ساخت فرهنگ و معیار و اخلاق است و بنیان های آن،"قدرت،ثروت وتجربه " است. این یک واقعیت است که ویژه گی جهان نو سلطه رسانه ها براجتماع است. تکنولوژی اطلاعات قدرت، ثروت و تجربه را به عنوان معنا و هویت تولید می کند . امروزه دیگر این منش های سنتی و فرهنگی نیستند که هویت یک فرد را می سازند،بلکه انسان ها خیلی ساده، تحت تاثیر جریانات روز قرار می گیرند و "با هر موجی به این سو آن سو " متمایل میشوند . در جامعه شبکه ای، این رسانه ها هستند که منش ها، کنش ها و حتی واکنش ها را میسازند و هویتهای نوین راخلق می کنند و رقم می زنند. نتیجه و اوج حضوردر این وضعیت فکری و فرهنگی، سطحی شدن افکار عمومی است. درعصر نوین، به قول "مک لوهان " جهان رسانه ای عقل را مبدل به چشم می کند وتلویزیون امتداد دیدن انسان ها و نه امتداد اندیشه آنها می شود. در این شرایط ، من وجودی هر فرد به سختی قادراست خود را از نظم موجود جدا سازد ، به عبارت دیگرمن وجودی هرکس با اینکه به خاطر هویت یابی تلاش می کند، ولی برای او میسر نیست که جدای ازنظم حاکم، خویشتن خویش را بشناسد. زیرا که من وجودی و در ریخت های نوین اجتماعی ودر نظم موجود، ساخته وپرداخته شده وخود و دیگرمن ها را نیز مبتنی برهمین پایه مورد شناسایی و داوری قرار می دهد. پس، ساخت "من" ساختی است که برمن سلطه افکنده است. درحالی که تمایلات،انگیزه‌ها، احساسات ونیزقوای برانگیزاننده ما پیش ازهنجارشدن، ربطی به ساختارمندی جامعه ندارد بلکه ازآن "خود من" بوده است. اما ساختاراجتماعی موجود که درموجودیت ما دخل وتصرف قطعی دارد ریخت اجتماعی را به ما القا وجاری گردانده ومن ها را بگونه ای می سازد که خود می خواهد. بر این اساس در جوامع امروزی به جهت عدم آگاهی مناسب و کافی افراد از وضعیت سیال اجتماع خودوعدم استقلال و کمبود خود باوری و همچنین افزایش شدت وابستگی به دیگران، افزایش سطح توقع و انتظارات نامعقول از اطرافیان و در نهایت عدم پرورش نیروهای بالقوه برای ارائه توانایی زیاد دیده می شود . به همین دلیل است که از بعد مدیریتی نقش نخبگان، خبرگان، رهبران وپیشتازان در جامعه دانش محورهر روز جدی تر از گذشته می شود و هویت جمعی و عقلانیت ارتباطی سرنوشت سازمان ها وجوامع را رقم می زند.
مقاله ی مربوط به دانش آموز محمد باقر پور
به نام خدا موضوع:مقاله در باره ی شناخت محیط اجتماعی
همه ی ما انسان هانیازمندشناخت محیط خودهستیم.این شناخت از دوران کودکی شروع وتا پان عمر ادامه میابد.کسی نمی تواند این اجازه را به خود بدهدکه بگوید:من از محیط اجتماعی خود شناخت کامل رابه دست آ ورده امچون اگر این بود نباید در زندگی دچار شکست- دعوا- طلاق نمی شدپس اینکه میتوان در زندگی محیط خود را100%شناخت امری تقریبا مهال است.
وقتی میگوییم:از کجآامده ام؟ آمدنم بهر چه بود؟
به کجا می روم آخر؟ ننمایی وطنم؟
از خود چهار سوال میپرسیم که کسی نمی تواند به این چهار پاسخ دهد !زیرا مغز انسان جهانی محدود است.و فقط خداست که میتواند به پرسشچهار گانه ی ما پاسخ دهد. و دارای جهان پایان نا پذیر است. تا به حال به این فکر کرده ایم که اگر تمام تصمیم ها بر اساس شناخت کامل باشد چه میشد؟ شاید خیلی ها بگویند: دنیا گلستان می شد. ولی به نظر من این دنیا دنیایی کسات بار می شد. زیرا اشتباهات اندکه زندگی راتبدیل به تجربه می کنند.واین اشتباهات ناشی ازشناخت ناقص یاعدم شناخت است برای مثال آیامی شوددریک بازی فوتبال هردوطرف برنده شوند؟یادریک جنگ هردو طرف پیروزمیدان باشند؟پس وجوددنیایی با مردمی با شناخت کامل کاملا رویایی وافسانه ای است.اماباید باور کنیم که اشتباهات انسان ازحدمعمولی خوددراکثرموارد بیش ترمی شود. مثلا شخصی را درنظر بگیرید که از دوازدواج هر دوتایش به طلاق انجامیده ودیگر قصد از دواج ندارد .این شخص دچارشناخت ناقص نشده است بلکه دچار عدم شناخت از ازدواج شده واین تصمیم ونا امیدی ناشی از به دست آوردن تجربه های ناقص وغلط از ازدواج های قبلی است. یک شخص معمولی ومتعادل بایدزندگی خود را به چهار بخش اصلیتقسیم کند:کار –عبادت-تفریح-عشق.عبادت-کار-تفریح وعشق به طور انفرادی شاید چنگی به دل نزندولی وقتی جمعی وگروهی باشدلذت آن دو چندان خاهد شد.حتی خداوند نیزبه عبادت جمعی ونماز جماعت تا کید کر ده است.البته باید دانست که روح یک گروه نماز گزار یا یک ملت وحتی یک خانواده حقیقی ترینواساسی ترین قسمت آن محسوب می شود حال آن که آن را نمی توان دید
تاریخ:26.7.92
مقاله ی مربوط به دانش آموز مصطفی امین فرد
تعامل اجتماعی
هیچ گاه در هیچ جای این جهان پهناور نمی توان دو انسان با خصوصیات فکری و اعتقادی یکسان بیابیم. هیچ گاه نمی توان دید افراد را نسبت به یک موضوع «دقیقاً» شبیه به هم ببینیم. حتی دو قلوهای یکسانی که از یک پدر و مادر بوجود می آیند ، در یک زمان متولد می شوند ، با یک تربیت و فرهنگ رشد می کنند ، از نظر چهره یکسان هستند ، اما عقاید و جنبه های فکری بسیار متفاوتی با هم دارند. اینجاست که بحث تعامل اجتماعی بوجود می آید. اجتماع در برگیرنده ی افراد با سطح فکری و فرهنگی متفاوت است. هیچ اجتماعی یافت نمی شود که افرادش 100% هم دل ، هم عقیده و هم فکر باشند. خواه این جامعه بسیار بزرگ باشد خواه از یک خانواده دو نفری تشکیل شده باشد. اینجاست که تعامل اجتماعی بحث احترام متقابل را پیش می کشد، زیرا در اجتماع تنها راه تعامل با دیگران اجترام گذاشتن به فکر و عقیده آنهاست. شاید در زندگی روزمره ما با افرادی رو به رو شویم که نقاط فکری و اعتقادی متضادی با ما داشته باشند ، اما وقتی از سوی او نسبت به عقاید خود مورد احترام قرار می گیریم، ما نیز نا خود آگاه به اعتقادات وی احترام می گذاریم. اینجاست که عقل ، شعور ، معرفت ، حسن رفتار پا به عرصه ی تعاملات روزمره ی افراد خوش اندیش و محترم می گذارد که نه تنها دیگران که با وی هم عقیده نیستند با او به راحتی ارتباط برقرار می کنند بلکه در مواقعی به سمت تفکرات او سوق داده می شوند. در طبیعت هم چنین تعامل زیبایی را می توان یافت که چه شگفت خالق بی نظیر ما، ماهیتهای متضاد را در کنار هم بوجود آورده تا ما انسانهای خردمند و صاحب عقل و اندیشه با نظاره بر آنها باموزیم که چگونه با احترام متقابل در همه ی زمینه ها در کنار هم با اعتقادات متفاوت زندگی می کنیم. این ماهیت متضاد را می توان در گل و هم دم همیشگیش خار یافت، که چگونه با روحیه، احساسات، جسم و حالتی لطیف در کنار خار با روحیه و جسمی سخت و ضمخت و بسیار متفاوت با گل از سالیان دور تا به حال زندگی می کنند. ولی ما انسانها که ادعای اندیشمند بودن، عقلانیت، تمدن، خرد و دانش را داریم گاهی اوقات چنان به جنگ با اعتقادات دیگران می پردازیم که گویی علامه ی دهدیم و دیگران جاهلانی بی اصل و نسبند! حتی یک لحظه هم فکر نمی کنیم که تفکر افراد امری شخصی است و به خود افراد مربوط می شود. متأسفانه بسیاری از اشخاص در ظاهر خود را صاحب گفتار، کردار و پندار نیک می دانند و در باطن از این صفت ها عاری هستند و تاب و توان و تحمل اندیشه و اعتقادات مخالف خویش را ندارند و با گفتار ناپسند خود، اعتقاد های دیگران را به چالشهای غیر منطقی می کشانند که خود به خود گفتار نیک از ایشان صلب می شوند و با عمل نکردن به اتقاداتشان و تجاوز به اعتقادات دیگران ذهن افراد را نسبت به خویش آلوده می کنند، چنین افرادی هیچ گاه گفتار، پندار و کردار نیک ندارند بلکه متجاوزانی مستبد و پوچگرا هستند که هیچگاه به تعامل اجتماعی، احترام متقابل و ارزشها و هنجارهای انسانی فکر نمی کنند.گروه اجتماعیدر جامعه گروههای مختلفی رامی توان شناسایی نمود. به نخستین نوع گروه به هرگونه گردهم آمدن و جمع شدن معمولی و تصادفی افراد اصطلاحاً "تجمع" اطلاق میشود. مانند مسافران یک اتوبوس و تماشاگران یک بازی ورزشی. گروه دوم به تعدادی ازافراداطلاق می‌شودکه دارای برخی ویژگیهای مشترک باشندو اصطلاحاً به عنوان رده نامگذاری میشوند. مانند گروه مردمی، قومی، نژادی، شغلی وجنسی. نوع سوم گروه به تعدادی ازافرادگفته می‌شودکه در الگوی کنش متقابل بطور منظم و مستمر سهیم هستند. به عبارت دیگرپس ازآنکه بین افراد تعامل اجتماعی شکل گرفت آنها سعی کرده تا موارد مشترک را یافته و تقویت نمایند با توجه به اشتراکات موجود رفته رفته این مجموعه از افراد تشکیل یک مجموعه واحد را داده که از آن تعبیر به "ما" می شود درصورتی که مای تشکیل شده سطحی و زودگذر باشد رابطة بین افراد به سرعت ازبین میرود یعنی نوع اول ازگروه (تجمع)اما اگر میزان شباهتها به درجه‌ای باشد که موجبات تحکیم روابط افراد را فراهم سازد مای تشکیل شده تعمیق می‌گردد و تعامل افراد بایکدیگر تداوم و استمرار می یابد و در این صورت به این تجمع افراد اصطلاحاً گروه اجتماعی گفته میشود. لذا گروه اجتماعی به معنای تجمع مجموعه‌ای از افراد است که دارای تعامل نسبتا مستمر و پایدار بوده و نسبت به یکدیگر دارای احساس پیوند باشند از اینرو کنش متقابل پایدار، احساسات وعواطف مشترک، دارابودن هدف یا اهداف مشابه ومشترک ازجمله مهمترین گروههای اجتماعی، گروه نخستین و گروه دومین است.برای شناخت این دوگروه لازم است دومفهوم "گماین شافت" و"گزل شافت" را که توسط جامعه شناس آلمانی تونیس مطرح شده‌است، تعریف کرد تا میان دونوع روابط اجتماعی تفکیک ایجادشود. روابط گماین شافت با پیوندهای نزدیک عاطفی صمیمانه حس متقابل مشخص میشود.امادرروابط گزل شافت تاکید بر روابط رسمی مبتنی بر رقابت ونفع شخصی استوار می باشد. بهترین نمونه روابط گماین شافت را میتوان در میان اعضای یک خانواده یافت که معمولاً روابط صمیمانه داشته و در کنشها ی متقابل با یکدیگر به همکاری می‌پردازند. نمونه‌های دیگری ازاین روابط رامی توان دربین گروههای هم بازی و باشگاههای کوچک جستجوکرد. روابط گزل شافت درمیان اعضای یک موسسه نهاد وسازمان اداری، نظامی و... وجوددارد.ازاین رو گفته شده‌است روابط گروه نخستین یا اولین را می توان همانند روابط گماین شافت و روابط گروه ثانویه یا دومین را همانند روابط گزل شافت درنظر گرفت . از این روی ویژگیهای بنیادین گروه نخستین عبارت است ازتماس مستقیم روابط صمیمانه و رو در رو و چهره در چهره و پیوندهای عاطفی نیرومند و به تعبیر دیگربه گروهی از افراد که بایکدیگررابطه نزدیک صمیمی شخصی وغیررسمی دارند، گروه نخستین را تشکیل می‌دهند.برخی ازویژگیهای گروه دومین عبارت است از روابط غیرشخصی، رسمی، عدم تعلق خاطربه گروه، پیوندهای عاطفی اندک، گردهم آمدن اعضای گروه برای انجام یک وظیفه شغلی معین و لذامی توان گفت گروه از افراد که یکدیگر را از نزدیک کمتر می شناسند و عمدتاً روابط غیرصمیمی ورسمی دارند تشکیل یک گروه دومین را می‌دهند و لذااین گروه معمولاً گروه های کاری وشغلی میباشند.کنش متقابل اجتماعی (تعامل اجتماعی)هرگاه عملی از شخصی سرزند که با پاسخ از سوی فرد دیگر همراه باشد اصطلاحاً به این عمل متقابل دوسویه تعامل اجتماعی یا کنش متقابل اجتماعی گفته میشود. دراین صورت میان این دو شخص یک رابطه اجتماعی برقرار می گردد. همچنین لازم به ذکر است که در زمینه ایجاد و شکل گیری تعامل اجتماعی حضور و وجوداشخاص دیگر ضروری و مهم میباشد به طوری که شخص در رابطه با دیگران باید حضورآنهارا مد نظ رقراردهد. مثلااگر دو کودک در کنار یکدیگر به فعالیتی کاملا مستقل بپردازند در این وضعیت بین این دو شخص هیچگونه رابطه اجتماعی برقرار نگردیده‌است. ازطرف دیگرلازم به ذکراست که درهنگام پاسخ به کنش اجتماعی لازم است که مخاطب معنای کنش فرد را به نحو مطلوب فهمیده باشد. به عبارت دیگر فرد با رفتار خود نشان میدهد که انتظارات فرد اول را متوجه شده‌است. برآیند کنش متقابل اجتماعی منجربه شکل گیری مفهوم دیگری به نام گروه اجتماعی میشود.شخص اجتماعیفرد و شخص انسان به عنوان کوچکترین واحد فیزیکی درمطالعات جامعه‌شناسی به حساب می‌آید.برای توصیف و درک مفاهیم اجتماعی مانند گروه اجتماعی، نهاداجتماعی، طبقةاجتماعی و...باید شخص انسان مورد بررسی قرارگیرد.جامعه‌شناسی به مطالعه واقعیت‌های مربوط به پدیده‌های مادون و مافوق انسانی نمی‌پردازد و این سخن که رفتاراعضای یک جامعه پاسخی غریزی به بازتاب‌های محیطی میباشد از مدت ها قبل ازسوی جامعه شناسان کنار گذاشته شده‌است .امتیاز انسان بر دیگر موجودات آن است که انسان میتواند در قالب مفاهیم مختلف فکر کند، انتخاب کند و تصمیم بگیرد.علاوه برآن انسان میتواند پیش بینی کرده، برنامه ریزی نماید و برای آینده خود تصمیم گیری کند همچنین انسان میتواند درباره کنش ها و واکنشهای خود به تامل و چاره اندیشی بپردازد و از سوی دیگر مشاهدات و تجربه‌های مختلف نشان داده‌است که اعضای جامعه به یک نسبت مساوی ازهوش واستعدادهای انسانی بهره- مند نیستند و گروهی می‌توانند از استعدادهای خود به نحو مطلوب استفاده نمایند. اما درمجموع میتوان گفت که در همه انسانها زمینه بروز یک رفتار عادی و استاندارد شده وجود دارد و به همین دلیل است که همه انسانها را می توان تحت عنوان شخص اجتماعی به حساب آورد. موجود انسانی یک واحد تام میباشد این واحد بودن به این معنی نیست که فقط میتوان او را از یک دیدگاه مورد مطالعه قرار داد. شخص اجتماعی به مانند یک منشور می باشد که دارای سطوح مختلفی است و از هر سطح و زاویه میتوان آن را مورد بررسی قرارداد. شخص انسان به عنوان یک واحد فیزیولوژیکی موضوع مطالعه علم زیست‌شناسی و علوم وابسته قرارمی گیرد. انسان به عنوان واحد اخلاقی که میتواند خیروشر را تمیزدهد موضوع مطالعه فقها و حقوقدانان و علمای اخلاق است. انسان به عنوان واحد روان شناختی که دارای علایق آگاهانه و ناآگاهانه میباشد موضوع مطالعه روانشناسان، روانکاوان وروان پزشکان قرار می گیرد. درمجموع میتوان گفت که همه اینها نه با چند شخص بلکه تنها با یک شخص انسانی سروکار دارند. ازسوی دیگر جامعه‌شناسی وقتی می‌گوید یک شخص منظور آن است که او نسبت به اشخاص و سایر اعضای جامعه دارای تمایل و رغبت و نیاز میباشد.کنش اجتماعیکنش اجتماعی واحد اساسی و سلول بنیادین درمطالعات اجتماعی به حساب می‌آید. امتیاز انسان بر سایر موجودات در آن است که نحوه و ماهیت رفتارهای او نسبت سایر موجودات متفاوت به نظرمی آید. به عبارت دیگرانسانها به گونه‌ای عمل میکنند که موجودات دیگر توانایی انجام آن را دارا نمی باشند. رفتار انسانها همواره با تفکر، اندیشه و تدبر همراه میباشد از این رو می توان گفت: عمل به معنای رفتارمعنی دار و آگاهانه‌است. اماازسوی دیگر تلاش انسان برای ایجاد و برقراری ارتباط و رابطه با سایر اعضای جامعه به میل طبیعی او به اجتماعی زندگی کردن مربوط میشوند. به عبارت دیگر این تمایل انسانها را سوی ایجاد روابط با دیگران سوق داده و موجبات تداوم حیات اجتماعی جوامع رافراهم می‌سازد. به سخن دیگر کنش به عنوان ابتدایی‌ترین عنصر مشترک زندگی اجتماعی بشری دربرگیرنده یک مجموعه رفتارهای است که انسانها برای رسیدن به اهداف معین نسبت به یکدیگر انجام می‌دهند. ازاین به عمل جهت گیری شده به سوی شخص دیگراصطلاحاً کنش اجتماعی گفته میشود.
مقاله ی مربوط به دانش آموز محمد حجازی
شکل گیری زندگی اجتماعی
شناخت محیط اجتماعی:جوانی و تفکر مستقل
سخنم با دختر و پسر های ۱۵-۱۶ساله است.همه شما ها در دوره ای قرار دارید که از آن به نوجوانی و جوانی تعبیر میشود.کودکی را پشت سر گذاشته اید و بزرگ سالی را پیش رو دارید.دوره ی وابستگی به بزرگترها,آسوده بودن و بی مسئولیتی را گذرانده اید و آستانه دوره ی جدیدی هستید که باید بیندیشید,تصمیم گیری کنید و مسئولیت زندگی خود و حتی دیگران را بر عهده دارید.برخلاف دوره ی کودکی که بیشتر در زمان حال زندگی میکردید و نسبت به آینده بی توجه بودید,در این دوره,اندیشیدن به آینده یکی از اشتغالات فکری شما خواهد بود.در این دوره درباره ی جهان هستی و رابطه ی خویش با آن فکر میکنید.مثلا:
۱:جهان هستی از کجا آمده و به کجا میرود؟
۲:اصل و مبدا جهان چیست؟
۳:جایگاه من در جهان هستی کجاست؟
و.......
در همین دوره,شما به مسائل اجتماعی و سیاسی مختلف نیز می اندیشید.مانند:
۱:در کدام رشته ادامه تحصیل دهم؟
۲:در آینده چه شغلی را انتخاب کنم و چرا؟
۳:راه دستیابی به شغل مورد نظر چیست؟
۴:در تعیین سرنوشت جامعه ی خود چه سهمی میتوانم داشته باشم؟
۵:جایگاه من در جهان کنونی کجاست؟
و.......
این اندیشه ها و پاسخ پرسش هایی از این قبیل,مبنای عمل شما برای زندگی آینده است.پاسخ شما به این پرسش ها با توجه به دانسته هایتان ممکن درست یا نادرست باشد.
نتایج شناخت نادرست از محیط اجتماعی:
اگر فرد در مرحله ی نوجوانی و جوانی بدون شناخت نادرست از شرایط اجتماعی,سیاسی و اقتصادی جامه ی خویش تصمیم بگیرد و دست به عمل بزند با شکست رو به رو خواهند شد.مثلا:
۱:بسیارند کسانی که بدون شناخت درست از شرایط اقتصادی و اجتماعی و استعدادها و توانایی های خود شغلی را انتخاب میکنند و در آن موفق نمیشوند.
۲:بدون شناخت درست از محیط اجتماعی همسر انتخاب میکنند و در زندگی زناشویی با شکست مواجه میشوند.
۳:به دلیل نداشتن شناخت از دوستان و گروهی که به عضویت آن در می آیند,به دام اعتیاد می افتند و تا پایان عمر با نتایج تلخ و ناگوار این انتخاب نادرست دست به گریبان خواهند بود.
و.......
آینده شما به میزانی چشمگیر,به شناختی بستگی دارد که در این مرحله زندگی خود از محیط اجتماعی به دست می آورید.شناختی ناقص که بر پایه ی احساسات قرار میگیرد و از واقعیت زندگی دور باشد,میتواند آثاری زیان بار بر زندگی آینده شما داشته باشد.بنابراین,تلاش برای دستیابی به شناختی دقیق تر و نزدیک تر به واقعیت,شناختی که توانایی شما را برای درک محیط اجتماعی افزایش دهد,تلاشی مطلوب خواهد بود.
شناخت جامعه:
فرد با زندگی در اجتماع,از محیط خویش شناخت به دست می آورد.این شناخت گاه نتیجه ی تجربه ی فرد است و گاه حاصل تجربه ای است که از طریق پرسش از دیگران و یادگیری به او منتقل میشود.فرد با تکیه بر این شناخت تصمیم گیری میکند و در مسیر زندگی گام بر میدارد.همه ی افراد کم و بیش به این شناخت دست پیدا میکنند.هر چه فرد تجربه بیشتری داشته باشد یا از اطلاعات دیگران بیش تر استفاده کند,دامنه ی این شناخت گسترده تر خواهد شد.این نوع شناخت ازمحیط اجتماعی را شناخت حاصل از زندگی۱ مینامیم.در کنار این نوع شناخت از محیط اجتماعی,شناخت علمی۲ جامعه قرار دارد که عالم اجتماعی آن را عرضه میکند.شناخت علمی تنها با زندگی در جامعه حاصل نمیشود.مطالعه ی منظم و دقیق رفتار انسان و زندگی جوامع مختلف و تحولات آنها همراه با تفکر منطقی عالم را به این نتیجه میرساند.تاجایی که ممکن است نظر عالم اجتماعی با نظر پذیرفته شده در جامعه مغایر باشد.این مغایر در علوم تجربی نیز دیده میشود.مانند تصوراتی که درباره ی چگونگی حرکت زمین و خورشید وجود داشته است.برای درک بهتر این مطلب میتوانید مسئله ی خودکشی را به عنوان یک آسیب و انحراف اجتماعی در نظر بگیرید.بیشتر مردم تصور میکنند که خود کشی زمانی افزایش میابد که زندگی برای افراد مشکل و طاقت فرسا و تحمل ناپذیر میشود اما عالم اجتماعی با بررسی آمار خودکشی در کشورها و دوره های مختلف به نتیجه ای مغایر با این نظر میرسد.میزان خودکشی نه در دوره جنگ و آشوب,بلکه در دوره رفاه اقتصادی بیشتر میشود.علت آن هم چنین بیان میشود که خودکشی با کاهش همبستگی برد با دیگران و رشد فردیت افزایش میابد و این چیزی است که در دوره ی رفاه اقتصادی بیشتر از دوره ی جنگ و آشوب روی میدهد.
نتیجه:بنابراین شناخت حاصل از زندگی,مفید و سودمند است شناخت علمی میتواند آن را تکمیل و حتی تصحیح کند.چنین شناختی به ما توانایی میدهد که شرایط زندگی اجتماعی خویش را بهتر بشناسیم و برای تحقق اهداف خویش,راه های سنجیده تری را برگزینیم.
پایان!
مقاله ی مربوط به دانش آموز محمد داداشی
شکل گیری نظام اجتماعی خانواده
خانوار یک واحد آماری است که چنانچه بخواهیم تعریفی از آن ارائه دهیم می توان گفت که منظور از خانوار تعداد افرادی است که زیر یک سقف زندگی می کنند و دور یک سفره غذا می خورند و به عبارت دیگر اصطلاح خانوار را برای تعداد افرادی بکار می بریم که دارای هزینه مشترک اقتصادی باشند . بنابراین با توجه به تعریف فوق این اصطلاح فردی را که به تنهائی زندگی می کند و یا گروهی از افراد که بطور دسته جمعی زندگی می کنند نظیر سربازان پادگانها ، دانشجویان دانشگاه نظامی ، زندانیان ، آسایشگاههای معلولین و ... را نیز شامل می گردد . به عنوان مثال امروز درصد قابل توجهی از خانوارهای ساکن در شهرهای بزرگ صنعتی کشورهای غربی را خانوارهای یک نفره تشکیل می دهد .
واما خانواده یک واحد زیستی یا بیولوژیک است که تشکیل آن مبتنی بر پیوند زناشوئی است و به عبارت دیگر به مجموعه افرادی گفته می شود که بر اساس ازدواج دارای رابطه سببی یا نسبی بوده و با یکدیگر خویشاوندند .
خانواده یکی از نهادهای اجتماعی نخستین است که شالوده حیات اجتماعی محسوب گردیده و گذشته از وظیفه تکثیر نسل و کودک پروری و در نتیجه ابقاء نوع بشر ، وظایف متعدد دیگری از قبیل تولید اقتصادی ، آموزش و پرورش ، جامعه پذیر کردن و فرهنگ پذیر کردن فرد را نیز بر عهده دارد و بنابراین خانواده به عنوان عامل واسطی است که قبل از ارتباط مستقیم فرد با گروهها ، سازمانها و موسسات جامعه ، نقش مهمی در انتقال هنجارهای اجتماعی به وی ایفاء می نماید و از سوی دیگر با توجه به اینکه خانواده با نظام پایگاهی جامعه در ارتباط است . موقعیت فرد نیز تا حدودی مبتنی بر موقعیت اجتماعی خانواده اش خواهد بود . امروزه مطالعه خانواده به عنوان یک نهاد اجتماعی و سلول اصلی جامعه ، یا کوچکترین واحد بنیادی جامعه مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان است و خصوصاً این توجه معطوف به تغییراتی است که در ارتباط با گسترش صنعت و رشد شهرنشینی در ابعاد و ویژگیهای خانواده حادث شده و می شود . عده ای در دهه های پیش بر اساس آنچه که بر غرب گذشته ، عقیده بر این داشتند که نهاد خانواده به مرور به سستی می گراید و وضعیت تدریجی این نهاد را در مقابل تحولات سریع اقتصادی و تکنیکی تمدن غرب تا مرز اضمحلال پیش بینی می کردند ولی در حال حاضر این نظریه بدبینانه نه تنها در غرب بطور کامل تائید نمی شود ، بلکه اصولاً در کشورهای مشرق زمین که هریک فرهنگی جدا از فرهنگ غرب دارند به هیچ عنوان صادق نیست . حتی در جوامعی نیز که سعی در از میان برداشتن ضرورت مقرارت قانونی و مذهبی ازدواج را داشتند بزودی به مشکلات و پیامدهای این طرز زندگی زناشوئی واقف گشته و بتدریج مجبور شدند به عمل ازدواج جنبه قانونی داده و مقررات جدیدی را برای حفظ خانواده به عنوان سلول زندگی اجتماعی مورد توجه قرار دهند . خانواده را می توان بطورکلی به دو نوع متفاوت تقسیم نمود :
۱) از لحظات با هم بودن استفاده کنید: عزت نفس کودکان شدیداً تحت تأثیر کیفیت اوقاتی است که با آن ها می گذرانید نه مقدار زمانی که می گذرانید. اگر کودکان اوقات با کیفیتی را در طول روز با والدین خود نگذرانند ممکن است سوء رفتار از خود نشان دهند چون احساس می کنند توجه منفی والدین به آن ها بهتر از بی توجهی است.
۲) از درگیری بپرهیزید: اگر فرزندتان در پی قشقرق راه انداختن است تا میزان صبر و شکیبایی شما را آزمایش کند یا بی ادبانه صحبت می کند والدین باید اتاق را ترک کنند و بگویند«هروقت خواستی دوباره مؤدب باشی برگرد تا صحبت کنیم». صحنه را با عصبانیت یا در حالی که شکست خورده بنظر می رسید ترک نکنید.
۳) عمل بهتر از حرف، سخن می گوید: آمارها نشان می دهند که کودکان در روز بیش از دوهزار درخواست دریافت می کنند که باید اجابت کنند. در نتیجه بسیاری از آن ها دیگر گوش شنوایی برای حرف های والدین ندارند.
مقاله ی مربوط به دانش آموز میر علی توحیدی
به نام خدا
بیکاری
مقدمه
بیکار در اقتصاد به فردی گفته میشود که در سن کار(۱۵ تا ۶۵ سال)و جویای کار باشد اما شغل یا منبع درآمدی پیدا نکند.کودکان و افراد مسن از آن جهت که قادر به انجام کار نیستند؛ جزو حمعیت فعال به حساب نمیآیند.زنان خانهدار و دانشجویان نیز اگر جویای کار نباشند؛جزو جمعیت فعال شمرده نمیشوند. جمعیت بیکار به تعداد افراد بیکار گفته میشود. بیکار از منظر مرکز آمار ایران، فردی بالای ۱۰ سال است که در هفتهی قبل از آمارگیری فاقد کار باشد، و در آن هفته یا بعد از آن آمادهی کار باشد و در آن هفته و سه هفته قبل از آن در جستجوی کار باشد. همچنین افرادی که به دلیل آغاز به کار در هفتهی آینده یا انتظار بازگشت به شغل قبلی جویای کار نیستند، بیکار محسوب میشوند.
علل بیکاری
افزایش جمعیت و کمبود تقاضای نیروی کار،اتوماسیون، مهمترین علل بیکاری هستند. یک عامل مهم بیکاری،افزایش رقابت بینالمللی در صنایعی است که پیشرفت روزافزون غرب بر پایه آن بنیاد نهاده شده بود.
انواع بیکاری
بیکاری اصطکاکی در مدت زمان بین دو اشتغال در هنگام تغییر شغل
بیکاری فصلی: زمانیکه تقاضا برای کاری در فصل مشخصی وجود نداشته باشد؛ مثلاً برخی آموزگاران که در تابستان نمیتوانند تدریس کنند یا کشاورزان و کارگران ساختمانی
بیکاری پنهان: وقتی است که شخص به کاری مشغول است و منبع درآمدی دارد اما کار او در اقتصاد کشور اثر مثبت ندارد.
آثار بیکاری
تجربه بیکاری برای کسانی که به داشتن شغل ثابت و مطمئن عادت کردهاند،میتواند بسیار ناراحتکننده باشد. مستقیمترین نتیجه بیکاری،از دست دادن درآمد است. فشار اقتصادی برای کسانی که فاقد کارند بسیار زیاد است.
نزدیک به یک چهارم از نیروی کار ایران فاقد اشتغال و بیکار است. [۱] حدود ۷۰ درصد جمعیت ایران زیر ۳۵ سال سن دارند. مرکز آمار ایران میزان بیکاری جوانان را 21.8 درصد اعلام کرده که تقریبا دو برابر نرخ متوسط بیکاری در ایران است. نرخ بیکاری در استانهای مختلف ایران متفاوت است. اما اغلب نرخ بیکاری در استانهای مرزنشین از دیگر نقاط ایران بالاتر است.
معضل بیکاری
در سال ۲۰۰۵ میلادی (۱۳۸۴ خورشیدی) نشریه تحقیقات اقتصادی خاورمیانه (میس) در یک گزارش کامل تحلیلی از معضل بیکاری در ایران نوشت: «بحران بیکاری ۴۰ درصدی در ایران که ۲۸ میلیون را شامل میشود، جمعیت کل کشور را به طور نسبی دچار فقر اقتصادی کرده است.»
در همین سال دولت ایران اعلام کرده است که نرخ بیکاری در کشور حدود ۱۲ درصد است که این آمار در نظر برخی آگاهان غیرواقعی مینماید.
برخی کارشناسان انتقادهایی به شیوه های آمارگیری بیکاران در ایران و نتایج آن وارد می کنند، ولی همه بر یک نقطه اتفاق نظر دارند که بیکاری یکی از معضلات اصلی اقتصاد ایران است. جمعیت ایران در 28 سال گذشته تقریبا دو برابر شده و اکثر کسانی که در سالهای بعد از انقلاب 1979 متولد شده اند به سرعت به جمع متقاضیان کار می پیوندند.
بر اساس آمار رسمی، تعداد بیکاران ایران بین سه تا سه و نیم میلیون نفر است اما کارشناسان آمار بیکاران را بیشتر از چهار میلیون نفر برآورد می کنند. هر ساله دست کم حدود هشتصد هزار نفر وارد بازار کار ایران می شوند و ایران توان کافی برای پاسخگویی به این حجم از متقاضیان کار را ندارد.
دولت در دو سال گذشته حجم زیادی از منابع بانکی را به سمت بنگاه های زودبازده هدایت کرده بلکه بتواند از فشار بیکاران بکاهد اما برآوردهای رسمی نشان می دهد که تلاش دولت تاثیر چندانی بر کاهش نرخ بیکاری نداشته است.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ایران برای این که بتواند بیکاری را کنترل و نرخ آن را کاهش دهد باید سالانه بیشتر از یک میلیون شغل ایجاد کند در حالی که در طول سال های اخیر به طور متوسط نتوانسته برای بیشتر از 550 هزار نفر شغل ایجاد کند.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ایران برای غلبه بر مشکل بیکاری، نیازمند رشد اقتصادی بالای هفت درصد است اما در طول چند سال گذشته متوسط رشد اقتصادی در حد پنج درصد بوده است.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که بخشی از رشد اقتصادی چند سال اخیر حاصل افزایش درآمدهای بالای نفتی بوده است در حالی که دولت بدون سرمایه گذاری کافی نمی تواند به رشدی قابل اتکا دست یابد تا با آن شعار افزایش فرصت های شغلی را تحقق بخشد.
پیامدهای بیکاری در ایران
هزینه های اقتصادی بیکاری در ایران به عنوان یک چالش بزرگ اقتصادی تا حد زیادی شفاف، آشکار و قابل محاسبه است، در حالیکه نتایج غیراقتصادی و بعبارت دیگر معنوی بیکاری معمولا مخفی است و به راحتی نیز قابل محاسبه نیست. نتایج بررسی ها نشان می دهد که بیکاری مهم ترین عامل فقر در ایران است. حدود 60 درصد از خودکشی ها در ایران بطور مستقیم با مساله بیکاری در ارتباط است. فقدان فرصت شغلی مناسب برای قشر تحصیل کرده و نخبگان جامعه ایران موجب بروز معضل فرار مغزها شده و برآورد می شود که سالانه بین 100 تا 225 هزارنفر از متخصصان و تحصیلکرده های ایران، کشور را ترک می کنند. نشریه تحقیقات اقتصادی خاورمیانه «میس»، طرح اختصاص بودجه یک میلیارددلاری در سال 2002 برای وام دادن به بنگاه های خصوصی کوچک با نرخ بهره پایین جهت ایجاد 300 هزار فرصت شغلی جدید را شکست خورده ارزیابی کرد. این نشریه در یک گزارش به تحلیل موضوع بیکاری در ایران پرداخته است. نشریه «میس» در این گزارش که به بررسی تحلیلی نتایج اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بیکاری در ایران پرداخته، آورده است: بحران بیکاری گسترده در ایران 40 درصد مردم این کشور را که 28 میلیون نفر را شامل می شود، به زیر خط فقر مطلق یا نسبی برده است. هزینه های اقتصادی بیکاری در ایران به عنوان یک چالش بزرگ اقتصادی تا حد زیادی شفاف، آشکار و قابل محاسبه است و برکسی پوشده نیست که نیروی کار آسیب پذیر ترین عامل تولید است و در صورت از دست رفتن یا آسیب دیدن دیگر قابل جبران نیست. نشریه «میس»، مهم ترین نتیجه اجتماعی و اقتصادی بیکاری در ایران را فقر اعلام کرد و در واقع فقر ایرانیان را ریشه در بیکاری دانست و نوشت: در ایران همانند دیگر کشورها، بیکاری گسترده یک جاده مستقیم به سمت فقر است و مطابق آخرین آمارهای ارائه شده از سوی سازمان رفاه 12 درصد از جمعیت این کشور که 9 میلیون نفر را شامل می شود. زیر خط فقر زندگی می کنند و 17 درصد یعنی 11 میلیون نفر نیز فقیر هستند و این در حالیست که بر اساس آمارهای واقعی 40 درصد جمعیت ایران زیر خط فقر مطلق و نسبی زندگی می کنند و نتایج بررسی ها نشان می دهد که بیکاری مهم ترین عامل این میزان فقر در ایران است. نشریه اقتصادی «میس» در ادامه به نتیجه دیگر بیکاری در ایران اشاره کرد و نوشت: فقدان فرصت شغلی مناسب برای قشر تحصیل کرده و نخبگان جامعه ایران موجب بروز معضل فرار مغزها شده است و برآورد می شود که سالانه بین 100 تا 225 هزار نفر از متخصصان و تحصیلکرده های ایران کشور خود را ترک می کنند. به گزارش فارس، نشریه تحقیقات اقتصادی خاورمیانه در ادامه به اقدامات انجام شده توسط دولت ایران برای مبارزه با بیکاری در سال های گذشته اشاره کرد و افزود: دولت ایران اقداماتی همچون آموزش حرفه ای، تاسیس پایگاه داده های اطلاعات، اعتبارات یارانه ای و تخصیص مستقیم بودجه به برخی بخش های اقتصادی که از بیکاری بیشتری رنج می برند را در پیش گرفت، ولی تاکنون این اقدامات نتایج مختصری به همراه داشته است. بنابراین گزارش، تلاش دولت ایران برای اعزام نیروی کار به اروپا، جنوب شرق آسیا و دیگر کشورهای منطقه نیز موفق نبود و اعزام چندهزارنفر از میلیون ها بیکار دردی را دوا نکرده است. «میس» دلایل عدم موفقیت طرح اعزام نیروی کار به خارج کشور را در خصوص بیکاران غیرماهر سطح پایین دستمزد در کشورهای هند و بنگلادش ذکر کرد و افزود: بیکاران ماهر ایران نیز به اندازه نیروی کار کشورهای اروپای شرقی و دیگر کشورهای توسعه یافته حرفه ای و کار کشته نیستند که بتوانند با کارگران ماهر دیگر کشورها رقابت کنند. این نشریه اقتصادی طرح اختصاص بودجه یک میلیارد دلاری در سال 2002 برای وام دادن به بنگاه های خصوصی کوچک با نرخ بهره حداقل جهت ایجاد 300 هزار فرصت شغلی جدید را نیز شکست خورده ارزیابی کرد و افزود: تفاهم نامه همکاری که در سال 2004میلادی بین ایران و سازمان ملل متحد برای حل مشکل بیکاری این کشور امضا شد، نیاز به آزمایش و بررسی بیشتر دارد. نشریه تحقیقات اقتصادی خاورمیانه در عین حال با اشاره به این که نرخ رشد جمعیت ایران از 3/9 درصد در سال های گذشته به 1/4 درصد در حال حاضر رسید، ابراز امیدواری کرد، فشار جمعیت بر بازار کار ایران تا پایان دهه جاری خاتمه یابد و نرخ طبیعی بیکاری در این کشور برقرار شود.
بیکاری دولتی
سیاست های دولتی نیز می توانند میزان بیکاری را از بیکاری طبیعی بیشتر یا کمتر کنند. بدنام ترین این سیاست ها قوانین حداقل دستمزد است. این قوانین باعث می شوند تا کارگران با مهارت پایین به لحاظ قانونی نتوانند شغل پیدا کنند. اگر کسی نتواند در ساعت به میزان ۸ دلار تولید کند، نمی تواند انتظار داشته باشد تا حقوق وی به طور ساعتی بیش از ۸ دلار باشد. این افراد بداقبال شاید قابلیت تولیدی حدود ۶ دلار در ساعت داشته باشند، اما به لحاظ قانونی از پذیرفتن شغلی با این دستمزد منع می شوند و در عوض محکوم هستند تا بیکاری و همه فلاکت های آن را تحمل کنند. این بار بیش از همه بر دوش نوجوانان زیر بیست سال سیاه پوست سنگینی می کند، کسانی که نرخ اشتغال آنها (بر حسب جویندگان کار در میان آنها و با کنار گذاشتن کسانی از میان این دسته که تحصیل می کنند) تنها کمی بالای ۴۰ درصد است. منافع این قانون تنها به کارگران واجد مهارت های کمی بیشتر تعلق می گیرد؛ یعنی همان کسانی که از نردبان ترقی به سوی شغل های بهتر بالا رفته اند، زیرا قانون حداقل دستمزد افراد توانا به رقابت با این افراد را، از دور رقابت بیرون انداخته است.
بیمه بیکاری تاثیر این پدیده را تخفیف می دهد و در عین حال انگیزه یافتن شغل را نیز کاهش می دهد. دریافت کنندگان این بیمه بنا به فرض باید نشان دهند که فعالانه به دنبال کار می گردند، اما همه به راحتی این قانون را دور می زنند. البته بیمه بیکاری فی نفسه هیچ مشکلی ندارد. مساله آنجا است که دولت همه کارگران را وادار به خریدن این بیمه می کند، خواه این بیمه مناسب آنها باشد و خواه نباشد. (اگرچه کارفرما اسما هزینه این بیمه را پرداخت می کند، اما در واقع بخشی از بار آن نیز بر دوش کارگران می افتد). برخی از کارگران ترجیح می دهند تا این بخش از دستمزد خود را که هزینه بیمه است به صورت نقدی دریافت کنند، اما چنین گزینه ای پیش روی آنها قرار داده نمی شود. فراهم کنندگان خصوصی این بیمه نیز همچون همه عرضه کنندگان بیمه برای حداقل کردن انتخاب ناسازگار (این گرایش که کارگران تحت ریسک بیشتر برای خرید بیمه بیکاری) و مخاطره اخلاقی (ایجاد انگیزه در بیمه شدگان برای تقبل ریسک هایی که می تواند منجر به اخراج آنها از محل کار شود) گام هایی برمی دارند. اتحادیه های کارگری و نیز انجمن های داوطلبی که آزادانه با کارفرمایان چانه زنی می کنند، قابل اعتراض نیستند. آنها کارهای بسیار خوبی در گذشته انجام دادند، وقتی شرایط کاری در بسیاری از مناطق به شدت بد بود. اما آنها اکنون به طور قانونی امتیازهای ویژه یافته اند؛ به خصوص امتیاز درگیرشدن در فعالیت های خشونت بار یا قهری. نتیجه اغلب توافق نامه هایی بر سر دستمزد است که مقادیر آنها بالاتر از سطح تعادل بازار کار است. البته آنهایی که در این توافق نامه ها به حساب نمی آیند، همان بیکاران هستند.
در حالی که اتحادیه های کارگری می توانند به قیمت ضرر کردن کارگران غیراتحادیه ای، به بالابردن مزد اعضای خود مشغول شوند، به طور کلی دستمزدهای بالاتر و استانداردهای بالاتر زندگی بیش از هر چیز به بالارفتن قابلیت تولید مربوطند و قابلیت تولید نیز به نوبه خود به سطوح بالای سرمایه گذاری وابسته است. مردم وقتی اطمینان بیشتری به آینده داشته باشند، علاقه بیشتری به سرمایه گذاری خواهند داشت و این اطمینان از دل احترام به حقوق مالکیت نشأت می گیرد.
منابع:ویکی پدیای فارسی_my21.ir-seyedlover71.blogfa.com
مقاله ی مربوط به دانش آموز وحید دهقان پور
تبریز
جمعیت تبریز در سال ۱۳۹۰ خورشیدی بالغ بر ۱٬۴۹۴٬۹۹۸ نفر بوده که این رقم با احتساب جمعیت ساکن در حومهٔ شهر به ۱٬۸۰۰٬۰۰۰ نفر میرسد.[۳][۴] تبریز در سال ۱۵۰۰ و در زمان پایتختی صفویان به‌عنوان چهارمین شهر بزرگ جهان شناخته می‌شده‌است.[۲۰] این شهر همچنین بزرگ‌ترین، مهمترین و متجددترین شهر ایران در عصر قاجار بوده‌است.[۲۱] امروزه مردمان تبریز به زبان ترکی آذربایجانی و لهجهٔ تبریزی تکلم می‌نمایند؛ هرچند اسناد و شواهد تاریخی نشان میدهد که پیش‌تر زبان آذری –که زبانی ایرانی بوده– در این شهر تکلم می‌شده‌است.[۲۲][۱][۲]
تبریز در غرب استان آذربایجان شرقی و در منتهی‌الیه مشرق و جنوب شرق جلگهٔ تبریز قرار گرفته‌است. این شهر از سمت شمال به کوههای پکه‌چین و عون بن علی، از سمت شمال‌شرق به کوههای باباباغی و گوزنی، از سمت شرق به گردنهٔ پایان و از سمت جنوب به دامنه‌های کوه سهند محدود شده‌است.[۲۳][۲۴][۱] آب و هوای تبریز در زمستان‌ها بسیار سرد و در تابستان‌ها خشک و گرم است.[۱۸]
نام تبریز در اسناد تاریخی تحت نامهای مختلفی نظیر «تَورِز»، «تَورِژ»، «تِبریز» و «توری» به ثبت رسیده‌است. این شهر در طول تاریخ بارها ویران و تجدیدبنا شده و بنای فعلی آن به دوران اشکانی و ساسانی برمی‌گردد.[۲] تبریز در طول حکومت ۴۰۰سالهٔ خاندان «رَوّادی» و اسکان قبیلهٔ عرب «اَزْد» به شکوفایی رسید.[۱] این شهر پایتخت سیاسی ایران در زمان خوارزمشاهیان، ایلخانان، چوپانیان، جلایریان، اتابکان، تیموریان، قراقویونلوها، آق‌قویونلوها، صفویان وقاجاریان (پایتخت دوم) بوده[۲۵][۲][۲۶] و اوج شکوفایی آن مربوط به دورهٔ ایلخانان است که در این زمان، پایتخت قلمرویی پهناور از نیل تا آسیای مرکزیبوده‌است.[۲۶]
تبریز در سده‌های گذشته حوادث متعددی از قبیل اشغال توسط بیگانگان و زمین‌لرزه‌های مهلک را تجربه کرده‌است.[۲] این شهر به سبب موقعیت مناسب خود در گذشته از مراکز تجاری منطقه به شمار می‌رفته و امروزه نیز یکی از مراکز مهم صنعتی در سطح ایران محسوب میشود.[۲۷] تبریز در دو سدهٔ اخیر مبدأ بسیاری از تحولات اجتماعی، فرهنگی و صنعتی در کشور به شمار میرود؛ به طوری که این شهر آغازگر انقلاب مشروطه بوده و نقشی کلیدی در تحولاتی مانند انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ و مدرنیزه‌کردن کشور داشته‌است.[۲۲][۱][۲]
تبریز به عنوان شهر اولین‌ها،[۲۸] شهر بدون گدا،[۲۹] شهر زیرگذرها و روگذرها،[۳۰] امن‌ترین شهر ایران،[۳۱][۳۲] سالم‌ترین شهر ایران،[۳۳] مهد سرمایه‌گذاری ایران،[۳۴][۳۵][۳۶] دومین شهر مسافرپذیر ایران،[۳۷] دومین شهر صنعتی ایران، دومین شهر دانشگاهی ایران،[۳۸] دومین شهر بلندمرتبه‌ساز ایران،[۳۹] دومین شهر در جذب گردشگر سلامت در ایران،[۴۰] شهر شکلاتی ایران،[۴۱] قطب خودروسازی ایران،[۴۲] قطب قطعه‌سازی ایران،[۴۲] قطب تولید موتور دیزلخاورمیانه[۴۲] و یکی از مهمترین شهرهای مهاجرپذیر ایران[۴۳][۴۴] شناخته میشود.
نام
یاقوت حموی در «معجم‌البلدان» گزارش میدهد که نام شهر در زمان دیدار یاقوت از تبریز در زبان محلی «تِبریز» تلفظ می‌شده‌است.[۴۵] با توجه به این، مینورسکیمعتقد است که تلفظ تِبریز باید به گویش ایرانی آذری قدیم تعلق داشته‌باشد. این گویش به گویش‌های موسوم به گویش‌های ایرانی جنوب دریای خزر وابسته‌است؛ یا به احتمال بیشتر، تلفظ تِبریز معرب‌شدهٔ نام شهر در باب فِعلیل (در زبان عربی) است. همچنین شیوهٔ نگارش نام این شهر در زبان ارمنی و تجزیه و تحلیل صیغهٔٔ ارمنی، نمایانگر وابستگی واژهٔ تَوریژ به «زبان پهلوی شمالی» میباشد. مینورسکی در پایان چنین نتیجه میگیرد که این مسئله نشان میدهد که ریشهٔ نام شهر به زمانهای بسیار دور تا اوایل سلسلهٔ ساسانی یا شاید قبل از اشکانیان برمی‌گردد.[۲]
بنابر گفتهٔ مصطفی مؤمنی در دانشنامهٔ جهان اسلام، اهالی بومی آذربایجان تبریز را توری (چشمه یا رود گرم) می‌خوانده‌اند. تا اوایل سدهٔ چهاردهم خورشیدی نیز روستاییان اطراف تبریز این شهر را توری می‌نامیده‌اند. حتی در حال حاضر مردمان «قنبرآباد» در اطراف تبریز به این شهر توری میگویند. در نوشته‌های کهن (برای نمونه ابوالفدا) نام این شهر به شکل «تُوریز» آمده و هنوز هم در زبان‌های کردی و تاتی «توریز» و «تُوْری» به کار میرود.[۱]
عده‌ای از شرق‌شناسان و منابع کهن، نام شهر را دارای ریشه‌ای کهن در پارسی میانه و کهن و مرتبط با گرما و فعالیت‌های گرمایی کوه سهند دانسته‌اند. همچنین منابع ارمنی که نام شهر را در سدهٔ پنجم (یا چهارم) میلادی، «تورژ» و «تَوْرِش» دانسته‌اند و به فارسی هم تَورز تلفظ کردهاند و با توجه به معنای متداول فارسی «تبریز» و «تب‌پنهان‌کن» و احتمالاً نام تبریز «پنهان‌کنندهٔ تف و گرما» و با «جنبش‌های آتشفشانی کوه سهند» مرتبط بوده‌است.[۱] دانشنامهٔ بریتانیکا نیز نظری مشابه دارد و تبریز را در اصل «تپ + ریز» می‌داند، چیزی که باعث روان شدن گرما میشود و احتمالاً به‌خاطر چشمه‌های آب‌گرم اطراف آن است.[۱۸]
در مورد نام شهر توجیه مصطلح ولی عامیانهٔ دیگری وجود دارد؛ از جمله اینکه زبیده زن هارون‌الرشید به بیماری تب نوبه مبتلا شده بود؛ چند روزی در آن حوالی اقامت کرده، در اثر هوای لطیف و دل‌انگیز آنجا بیماری وی زایل شده، فرموده شهری در آن‌محل بنا کنند و نام آن را «تبریز» بگذارند.[۴۶] هرچند احمد کسروی در کتاب آذری یا زبان باستان آذربایجان توجیهات از این دست را عامیانه و نادرست می‌داند.[۴۷]
تاریخپیش از اسلام
در محل شهر کنونی تبریز قرار داشته‌است. در کتیبهٔ سارگن دوم این دژ را دژی بزرگ و آباد و دارای باروی تودرتو وصف شده‌است. این دژ بنابر نوشته‌های کتیبهٔ سارگن، محل نگهداری اسب‌های ذخیرهٔ سواران اورارتو بوده که در حملهٔ آشوری‌ها ویران شده‌است.[۱] اما این ارتباط تبریز با شهرها و قلعه‌های دوران مادها، مورد اختلاف بین محققین است.[۲]
در کتاب تاریخ ایران (چاپ دانشگاه کمبریج) آمده که تبریز در اوایل دورهٔ ساسانی (سدهٔ سه یا چهار میلادی) بنا شده یا به احتمال بیشتر در سدهٔ هفتم این واقعه روی داده‌است.[۲۶] شهر کنونی تبریز برروی خرابه‌های شهر «تَوْرِژ» (بارها) بنا شده‌است. تورژ یکی از بااهمیت‌ترین مراکز بازرگانی منطقه بوده و به عنوان پل ارتباطی میان شرق و غرب اهمیت فراوانی داشته‌است. این شهر در زمان حکمرانان اشکانی‌تبار ارمنستان، پایتخت این منطقه بوده‌است.[۴۸][۴۹]
ولادیمیر مینورسکی در دانشنامهٔ اسلام بیان میکند، این داستان که شاه اشکانی‌تبار ارمنستان به‌خاطر انتقام کشته‌شدن اردوان (آخرین پادشاه اشکانی) به دست اردشیر بابکان (بنیان‌گذار سلسلهٔ ساسانی) تبریز را اشغال کرده و این شهر را پایتخت ارمنستان قرار داده، تنها براساس نوشته‌های واردان (تاریخ‌نگار ارمنی در سدهٔ چهاردهم میلادی) در منابع قدیمی به چنین چیزی اشاره نشده و این روایت ریشه‌ای عامیانه دارد.[۲]
پس از اسلام
در زمان فتح آذربایجان به دست اعراب در سال ۲۲ هجری، آن‌گونه که در کتاب فتوح‌البلدان بلاذری آمده، توجه سپاه اعراب بیشتر متوجه شهر اردبیل بوده و حتی نامی از تبریز در فهرست شهرهایی که مرزبان پارسی از آنها سربازگیری کرده بود، نیامده‌است. چنین پیدا است که تبریز همان‌گونه که «فاستوس بیزانسی» اشاره کرده، در سدهٔ چهارم میلادی ویران شده بود و در زمان حملهٔ اعراب، قریه‌ای کوچک بیش نبوده‌است.پس از فتح آذربایجان، گروهی از اعراب در آذربایجان ساکن شدند. در زمان خلافت منصور عباسی (۱۵۸–۱۳۶) و در حدود سال ۱۳۷ هجری، مردی به نام «رَوّاد» از قبیلهٔ «اَزْد» از قبایل مشهور یمن در تبریز مسکن گزید و پسران او اقدام به ساخت نخستین دیوار شهر کردند.[۱] به گفتهٔ یاقوت حموی، تبریز قریه‌ای بود تا آن‌که رواد ازدی در زمان متوکل عباسی به آن درآمد. پس از رواد، پسرش «وجنا» با برادرانش در آنجا قصرها ساختند و گرد شهر دیوار کشیدند. سپس مردم به آن شهر درآمدند.[۴۵]
نویسندگانی مانند ابن خرداذبه،[۵۰] احمدبن یحیی بلاذری[۵۱] و طبری، تبریز را در بین شهرهای کوچک آذربایجان نام برده‌اند.[۲] درحالی که مطهر بن طاهر مقدسیشهر را تحسین کرده و هم‌عصر او ابن حوقل (حدود ۳۶۷ هجری) تبریز را آبادتر از اغلب شهرهای کوچک آذربایجان می‌شمارد.[۲۷]
تبریز از نیمهٔ نخست سدهٔ سوم هجری روبه گسترش نهاد و اهمیت آن در منطقهٔ آذربایجان به اندازه‌ای بود که متوکل عباسی پس از زمین‌لرزهٔ سخت و ویرانگر تبریز در سال ۲۴۴ هجری، بی‌درنگ فرمان بازسازی شهر را صادر نمود.[۱] این شهر که در دورهٔ فرمانروایی «ابومنصور وهسودان روادی» روبه گسترش و آبادانی نهاده بود، در اثر زمین‌لرزهٔ سال ۴۳۴ هجری مجدداً به‌شدت آسیب دید.[۱] به طوری که ناصرخسرو که در ۴۳۸ هجری از این شهر دیدن کرده، مساحت تبریز را ۱۴۰۰ در ۱۴۰۰ گام بیان کرده که بر این اساس به نظر نمی‌رسد مساحت شهر متجاوز از یک کیلومتر مربع بوده باشد.[۲۷]
اعضای خاندان روادیان تا ۴۴۶ هجری با چند وقفه، حاکمان تبریز بوده‌اند. در این سال طغرل سلجوقی، وهسودان روادی را خراج‌گزار خود کرد و به گفتهٔ ابن اثیر، طغرل در سال ۴۵۰ هجری «مملان بن وهسودان» را به حکمرانی آذربایجان گماشت. الب ارسلان (جانشین طغرل) در ۴۶۳ حملان را از حکومت آذربایجان برکنار نمود و نزدیک به چهارصدسال فرمانروایی خاندان روادی را در این سرزمین پایان داد.[۱]
در نوشته‌های تاریخی از دوران سلجوقی، اشاره‌های زیادی به تبریز یافت نمیشود. در راحةالصدور آمده که طغرل جشن ازدواج خود را با دختر خلیفه در نزدیکی این شهر برپا ساخت.[۵۲] بعد از وفات سلطان محمود غزنوی (به سال ۵۲۵ هجری) بین داود پسر سلطان محمود و مسعود برادر وی تنشی جهت تصاحب تبریز پیش آمد که در این میان داود پیروز شد و تبریز را مقر حکومت خود ساخت. آن‌چنان‌که از شواهد تاریخی برمی‌آید از زمان قزل ارسلان (۵۸۷–۵۸۲ هجری) به بعد تبریز برای همیشه پایتخت آذربایجان گردید. در ابتدای سدهٔ هفتم هجری مغولان دوبار به تبریز حمله بردند؛ ولی با دریافت غرامت بازگشتند. در سال ۶۲۷ هجری مغولها در نهایت بر تمام آذربایجان و به ویژه تبریز دست یافتند.[۲۷]
معاصرتبریز در جنبش مشروطه نقشی مهمی برعهده داشت. پس از سرکوب مشروطه توسط محمدعلی‌شاه قاجار تمام حرکت‌های مشروطه‌خواهانه در تهران خاموش شدند؛ اما در تبریز و تنها در چند محلهٔ آن، هنوز کسانی چون ستارخان (سردار ملی)، باقرخان (سالار ملی)، و شیخ‌الاسلام بودند که از این دست‌آورد پاسداری کنند.[۵۴]ستارخان و پیروانش در محلهٔ امیرخیز، باقرخان از محلهٔ خیابان و مارالان و ارامنهٔ این محله‌ها و حدود یک‌صد داوطلب مسلحی که توسط روشنفکران ارمنی شهر ازقفقاز سازماندهی شده بودند، شروع به مقاومت کردند و به‌تدریج چند محلهٔ دیگر نیز به آنها پیوستند. مقاومت آنها در مقابل نیروهای طرفدار محمدعلی‌شاه، به سرکردگی امام جمعهٔ تبریز و با حمایت طایفهٔ شاهسون و دیگر مدافعان استبداد، ماه‌ها ادامه داشت تا اینکه در اصفهان و گیلان نیز مردم به پا خواستند و مشروطه‌خواهان با فتح تهران به پیروزی رسیدند. درواقع شروع قیام مشروطه‌خواهان علیه استبداد محمدعلی‌شاهی از تبریز بوده‌است.[۵۴]رونق مبادلات تجاری و فرهنگی تبریز و مرکزیت اقتصادی این شهر در طول سده‌ها، به پیشرفت و گسترش نهادهای مدنی و اجتماعی تبریز منجر شده‌است. به‌ویژه در دوران قاجار، تبریز به سبب همجواری با روسیه و عثمانی و نزدیکی این شهر به راه‌های ارتباطی غرب، نقطهٔ آغازین بسیاری از پیشرفت‌ها در سطح کشور بوده‌است. در این دوران بسیاری از جنبش‌های فکری، تحولات اجتماعی، اقتصادی و فنی و بسیاری از نهادهای مدنی پیش از تهران و دیگر نقاط ایران، در این شهر شکل میگرفت.[۱] بسیاری از اولین‌های تاریخ ایران مانند اولین چاپخانه،[۵۵][۵۶] اولین سینمای عمومی،[۵۷] اولین کودکستان و اولین مدرسهٔ کر و لال‌های ایران،[۵۳]ادبیات نوین، نمایشنامه‌نویسی به زبان فارسی[۵۸] و آذری[۵۹] و اولین خیابانی که در ایران دارای برق شد[۵۳] در تبریز بوده‌استدر سال ۱۳۲۴ خورشیدی فرقهٔ دموکرات آذربایجان با حمایت شوروی سعی در برپایی حکومتی مستقل از دولت مرکزی ایران کرد و تبریز مرکز فعالیت‌های این گروه بود. ولی با بیرون‌رفتن نیروهای شوروی، این فرقه نیز با شکست سختی روبه‌رو شد.[۶۰] سیاست دوران شوروی کمونیستی و استالین موسوم به «دیوار آهنین» و بسته‌شدن مرزهای شمالی ایران در این دوران، ضربهٔ بزرگی به رونق شهر –به‌عنوان مرکز مبادلات منطقه با همسایگان شمالی ایران– وارد نمود.[۲۶]در ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ خورشیدی، تظاهرات مردم تبریز به مناسبت چهلمین روز کشته‌شدگان ۱۹ دی ۱۳۵۶ تظاهرات قم به درگیری کشید و معترضین عملاً بیشتر نقاط شهر را تسخیر نمودند.[۶۱] در سالهای نخست بعد از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، طرفداران حزب جمهوری خلق مسلمان ایران، به طرفداری از شریعتمداری برخی ناآرامی‌ها را در این شهر پدید آوردند که با دخالت دولت ایران و تعطیلی حزب مذکور، این ناآرامی‌ها خاتمه یافت. تبریز در سالهای جنگ عراق با ایران نقش بارزی داشت و حضور نیروهای داوطلب از تبریز در آن دوران درخور توجه بود. بنابر آمار رسمی موجود، شمار کشته‌شدگان (شهیدان) این شهر در این جنگ بیش از ۴٬۲۰۰ تن بوده‌است.[۱]
